Δύσκολες μέρες για τους ακτιβιστές της οργάνωσης Tupac Amaru. Ένα χρόνο μετά τη σύλληψη της ηγέτη τους, Μιλάγκρο Σάλα, οι δράσεις των κεντρικών γραφείων τους στο San Salvador de Jujuy είναι λίγο ή πολύ στάσιμες.
Σε αυτό το Κέντρο υπάρχουν διάφορες δομές και κοινωνικές υπηρεσίες. Εκτός από το Μουσείο Ιθαγενών που βρίσκεται στην είσοδο, υπάρχουν χώροι αναψυχής, περίπτερα όπου γίνονται πολιτιστικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες καθώς και κάποιες αθλητικές εγκαταστάσεις (μπάσκετ, πελότα, βόλεϊ, ποδόσφαιρο και κολύμπι). Παρόμοια υπάρχουν διαθέσιμες υπηρεσίες υγείας με φαρμακείο και διάφορους εξωτερικούς συμβούλους (για ακτινολογία, τομογραφία, εργαστηριακή ανάλυση, οδοντιατρική, γυναικολογία κλπ.).
Υπάρχει επίσης ένα ραδιόφωνο και ένας χώρος γραφικής εκτύπωσης καθώς επίσης γραφεία, που ασχολούνται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη φροντίδα μεταναστών, την κοινωνική μέριμνα για ηλικιωμένους και νομική, φορολογική και κοινωνική πρόνοια. Επιπλέον υπάρχει μια βιβλιοθήκη και διάφοροι άλλοι χώροι υποδοχής.
Σήμερα αν πήγαινες εκεί θα έβρισκες ένα έρημο κτίριο. Όλα είναι ήσυχα, άδεια. Δεν θα έβρισκες σχεδόν κανέναν, αν και έβλεπες πλήθη δικαιούχων, που συνήθιζαν να πηγαίνουν εκεί μόλις πριν από λίγους μήνες. Στους διαδρόμους και τα δωμάτια θα βρεις στοιβαγμένες καρέκλες στις γωνίες, στρώματα το ένα πάνω στο άλλο και πολλά άλλα πρακτικά έπιπλα αποθηκευμένα στις μεγαλύτερες αίθουσες.
Εν συντομία, υπάρχει ένα κλίμα παραίτησης και αν δεν ήταν κάποια παράταιρη δραστηριότητα ή οι ήχοι των νέων που πηγαίνουν ακόμη στο Κέντρο για να παίξουν βόλεϊ ή να βουτήξουν στην πισίνα, θα νόμιζες ότι εδώ η ζωή σταδιακά πεθαίνει.
Κάποιοι πολύ πιστοί ακόλουθοι της Μιλάγκρο συνεχίζουν και πηγαίνουν και να φροντίζουν για τη συντήρηση και τις βασικές λειτουργίες του κέντρου σε εθελοντική βάση. Κάποιοι λένε ότι ακόμη πιστεύουν σε μια νέα αρχή, σε μια μεγαλύτερη αλληλεγγύη και μια επιστροφή κάποιων ακτιβιστών, που απομακρύνθηκαν από φόβο μήπως χάσουν όσα είχαν αποκτήσει χάρη στο έργο της Σάλα.
Οι καιροί ενθουσιασμού και ευφορίας φαίνεται να έχουν τελειώσει. Σύμφωνα με κάποιους μάρτυρες, αυτό δεν ισχύει μόνο για το Κεντρικό Γραφείο, αλλά και για τις διάφορες δραστηριότητες στην περιοχή του Alto Comedero, όπου την εποχή της οργάνωσης Tupac Amaru, καθοδηγούμενη από την Μιλάγκρο με διορατικότητα, είχε καταφέρει να πραγματοποιήσει ένα θαύμα, δίνοντας πίσω τη ζωή σε αυτούς που υποφέραν από προκαταλήψεις και στους κοινωνικά απόκληρους.
Η Μιλάγκρο και οι σύντροφοί της έχτισαν σπίτια, παρείχαν δουλειά και εισόδημα στους ανθρώπους, φρόντιζαν για τη διατροφή των παιδιών, δημιούργησαν εγκαταστάσεις υγείας, εκπαίδευσης και πολιτιστικές εγκαταστάσεις και αποτέλεσαν αιτία πολλών ψυχαγωγικών και αθλητικών δραστηριοτήτων.
Να δώσουμε αξιοπρέπεια στους απόκληρους και στους άτυχους, σε όσους έχουν ανάγκη και σε εκείνους που έχουν αποκλειστεί. Αυτές είναι οι οδηγίες που έδωσε η Μιλάγκρο, η οποία, χάρη σε μια αδιαμφισβήτητη αθοδήγηση και την ανεξάντλητη ανθρώπινη και πνευματική της δύναμη, συνέχισε να τις υλοποιεί, μεταμορφώνοντάς τες σε συγκεκριμένα και πραγματικά επιτεύγματα.
Αυτό που παρέμεινε από τη νίκη και τη λύτρωσης εκεί σήμερα, είναι οι αμέτρητες δομές. Παραμένει η μνήμη και η ελπίδα κάποιων ακτιβιστών και επίσης – κάτι το οποίο δεν είναι αδιάφορο – η πίστη της ίδιας της Μιλάγκρο Σάλα. Ακόμη και πίσω από τα κάγκελα της φυλακής, συνεχίζει να τροφοδοτεί νέες ιδέες και σχέδια ενώ παραμένει κοντά σε όλους όσους την επισκέπτονται συνεχώς στη φυλακή.
Σε κάθε περίπτωση υπάρχει αναμφισβήτητα ένα δυνατό αίσθημα μοναξιάς. Υπάρχει η σίγουρη μοναξιά του Ραούλ Νόρο και τόσων άλλων συντρόφων. Υπάρχει η οδύνη της εγκατάλειψης και πάνω απ’ όλα ο πόνος της καταστροφής.
Η καταστροφή φαίνεται να είναι το μόνο «modus operandi» του νέου καθεστώτος. Να σπείρει φόβο, να σπάσει την ενότητα, να διαλύσει τη δύναμη και την ελπίδα των αγωνιστών, να τους τρομοκρατήσει, να τους απειλήσει, να πραγματοποιήσει δεκάδες νυχτερινές διώξεις στα σπίτια των ακτιβιστών, να τους καταδιώξει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.
Όχι. Όχι, δεν μιλάμε για την εποχή που υπήρχε δικτατορία στην Αργεντινή. Όχι. Όχι, δεν κάνουμε κάποιο λάθος. Οι μαρτυρίες που συγκεντρώθηκαν την προηγούμενη βδομάδα από διαφορετικές πηγές πιστοποιούν και επιβεβαιώνουν ότι αυτό συμβαίνει με ένα τόσο ντροπιαστικό τρόπο, από μια λογική που όλοι ήλπιζαν ότι έχει θαφτεί. Αυτές είναι οι βρώμικες τακτικές που έχουν τεθεί σε δράση από τον Κυβερνήτη του Jujuy, Τζεράρντο Μοράλες.
«Ποτέ ξανά» είναι μια ηχώ σε αυτήν την ιστορική στιγμή, ειδικά για τους ανθρώπους που έγιναν μάρτυρες αυτών των δύσκολων καιρών και που νόμιζαν, ότι την είχαν βάλει στην άκρη για πάντα.
Σίγουρα δεν ζούμε σε σκοτεινούς καιρούς με αρπαγές, εξαφανίσεις και ανθρωποκτονίες, αλλά υπάρχει βία, επιθετικότητα, εκφοβισμό, που τα διαχειρίζονται με τόσο ανεπαίσθητο και διαφορετικό τρόπο ώστε να μπορούν να ελέγχουν, να εκφοβίζουν και να καταστρέφουν.
Υπάρχει σοκ και δυσπιστία. Μόλις η Μιλάγκρο Σάλα συνελήφθη με τον πιο παράνομο και αυθαίρετο τρόπο, αποδεικνύοντας τη σκανδαλώδη σχέση μεταξύ πολιτικοοικονομικής και δικαστικής εξουσίας, τα σχέδια για βία στο Jujuy συνεχίζονται. Με επιχειρήσεις διάκρισης και κακομεταχείρισης, με την ποινικοποίηση της εξέγερσης και επιθετικότητα σε οποιοδήποτε τρόπο σκέψης είναι διαφορετικός από αυτόν που έχει τοποθετηθεί στη θέση του από το σύστημα.
Όλα αυτά έχουν καταγγελθεί από εκπροσώπους κάποιων οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως μας είπαν δακρυσμένοι άνθρωποι από τις Ενώσεις Μητέρων και Οικογενειών κρατούμενων ή αγνοούμενων.
Όλα αυτά δημιουργούν φόβο, απογοήτευση και απελπισία.
Οι άνθρωποι έχουν μπει στη λογική της σιωπής. Μια σιωπή που πονάει, γιατί περιθωριοποιεί εκείνους που αγωνίζονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κοινωνική δικαιοσύνη, πλεονεκτώντας λόγω της αλληλεγγύης και της ενότητας των δράσεων.
Με τον καιρό, ίσως, μετά τον κυκλώνα της αδικίας και της ποινικοποίησης της πολιτικής, η βία δεν θα γίνει τελικά αχώνευτη και αποστειρωμένη για τις μάζες, που αργά ή γρήγορα θα προτάξουν το θάρρος έναντι του φόβου.
Ποιος ξέρει αν η κοινωνική χειραφέτηση, η ευαισθητοποίηση για το κοινό καλό και για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, δεν θα μπορούσε να γίνει με τον καιρό η μόνη διέξοδος για όλο τον κόσμο, προκειμένου να οικοδομηθούν εναλλακτικά κοινωνικά μοντέλα για να αντικαταστήσουν τα υπάρχοντα; Νέα παραδείγματα με τα οποία μια δίκαιη διαχείριση της δημόσιας ζωής μας θα ταιριάξει με τον εξανθρωπισμό της κοινωνίας.
Αυτό που συμβαίνει στη Μιλάγκρο Σάλα και στη Tupac Amaru, αποτελεί ήδη ένα σημαντικό προηγούμενο ενός μοντέλου κοινωνικής και πνευματικής αλληλεγγύης, που πρέπει να διατηρηθεί, να εξαχθεί και να γίνει παγκόσμιο.
