Το ραντεβού μας κλείστηκε σε ένα κεντρικό πολυσύχναστο καφέ. Πήγα νωρίτερα προσπαθώντας να καθησυχάσω το άγχος μου. Προβληματίστηκα για το τραπέζι που θα διάλεγα για να περιμένω. Ένα τραπέζι έξω από το μαγαζί για να με βρει εύκολα; Πολύ φασαρία και περισπασμοί γύρω, πως θα με ακούει; Μέσα θα ήταν καλύτερα; Να αποφύγω το κέντρο του μαγαζιού, ασφυκτικά γεμάτος ο χώρος, πολλά εμπόδια γύρω. Καλύτερα στο βάθος να τον δω πρώτη εγώ. Aμηχανία… Επιτέλους εμφανίζεται με το λευκό του μπαστούνι.

Έτσι συναντήθηκα με τον Τάκη Αλεξανδράκη. Αντί να τον «οδηγήσω» όπως είχα κατά νου- σκεπτόμενη με προκατάληψη, με «οδήγησε» σε ένα τραπέζι έξω. Μια επιλογή που είχα εκ προοιμίου αποκλείσει. Μιλώντας ανοιχτά αφόπλισε τον φόβο μου να τον ρωτήσω ευθέως για την όρασή του: «Μέχρι τα δεκαπέντε μου έβλεπα κανονικά. Μια επέμβαση ρουτίνας προκάλεσε μια μη αναμενόμενη βλάβη στα οπτικά νεύρα. Η αναπηρία μπορεί να συμβεί στον καθένα κάθε στιγμή».

Έθεσε με αυτόν τον τρόπο εξ΄αρχής την κουβέντα μας εκτός των φραγμών που επιβάλλει η καθιδρυμένη κοινωνική πρόσληψη της ετερότητας.

Είσαι ένας άνθρωπος που έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος με τους περιορισμούς που επιβάλλει η κοινωνία στην πρόσβασή σου στη δημόσια σφαίρα. Πώς συνδιαλέγεσαι με το «όριο» ;
Όταν μάθαινα κινητικότητα με το λευκό μπαστούνι, είχα την ασφάλεια του εκπαιδευτή μου. Αν δεν είχα βγει όμως στο δρόμο να κινδυνέψω δεν θα είχα μάθει ποτέ. Αν είχα αναστολές από φόβο για τη θυσία μου δεν θα τα κατάφερνα ποτέ. Σε φιλοσοφικό επίπεδο είναι η διάθεση κάθε ανθρώπου, η αυτοθυσιαστική διάθεση, που τον κάνει να ξεπερνά κάθε όριο. Η προστασία που προσπαθούμε να προσφέρουμε στον οργανισμό μας, μας κάνει να αποκτούμε όρια. Κάθε βήμα όμως έχει το απόλυτο ρίσκο. Το πόσο αυτοθυσιαστικά θα βάλεις τον εαυτό σου να πολεμήσει γι΄αυτό που θες να κάνεις, αν είσαι πρόθυμος να πεθάνεις γι΄αυτό, τότε είσαι πρόθυμος και να ζήσεις. Ο φόβος της πιθανής θυσίας σου είναι που βάζει το όριο. Εγώ αγωνίζομαι, ακόμη κι όταν έχω λίγες πιθανότητες να πετύχω αυτό που θέλω. Αγωνίζομαι με αυτοθυσία. Όπου δεν υπάρχει αυτοθυσία, μπαίνουν τα ανυπέρβλητα όρια. Το όριο μόνοι μας το βάζουμε. Η οικογένεια βέβαια είναι η κοιτίδα στην οποία οφείλεται και η τελική άποψη του ανθρώπου για το όριο. Αν σου κόβει διαρκώς τα φτερά, αν σου επιβάλλει περιορισμούς ανακόβει την πορεία σου. Ο φόβος του λάθους επίσης εγκαθιδρύει απροσπέλαστα όρια. Σαν πρόεδρος του Σωματείου Α.με.Α Λακωνίας, αν δεν ήθελα να κάνω λάθος, δεν θα έκανα ποτέ τίποτε. Η δυνατότητα ελευθερίας είναι τα όρια που κερδίζεις κάθε φορά. Κάθε φορά το όριο απομακρύνεται, κερδίζεις και το επόμενο σκαλοπάτι και το επόμενο, καταφέρνεις να υπερβαίνεις τα όρια στην ίδια τη ζωή και στην προσωπικότητά σου. Με τον ίδιο ουτοπικό τρόπο ξεκίνησε και η Παρέα εν δράσει».

Η «Παρέα εν δράσει» πως ονειρεύεται τον κόσμο;
Η «Παρέα εν δράσει» είναι μια ιδέα. Δεν υπάρχει φορέας. Κάθε φορά η ομάδα αλλάζει ανάλογα με τις δυνατότητες του κάθε μέλους της να έλθει σε αυτή την αποστολή. Μπορούμε όμως όλοι να είμαστε μέλη αυτής της Παρέας. Αυτό θέλουμε. Είμαστε μια ανοιχτή ομάδα που αποκτά καλό ρυθμό και ορμή. Αποδοχή από όλη την Ελλάδα. Θέλουμε να βαδίζουμε στην αισιόδοξη πλευρά. Να πηγαίνουμε να συναντάμε τους συνανθρώπους μας με αισιοδοξία. Να δείξουμε πως μπορεί να είναι μια κοινωνία για όλους. Να τους ενημερώσουμε για τα οφέλη της σχεδίασης για όλους ,του τουρισμού για όλους, για την άρση κάθε είδους αποκλεισμού. Συναντάμε τον κόσμο, τους δείχνουμε ότι αντιμετωπίζουμε την καθημερινότητα με διαφορετικό τρόπο, πόσο εύκολο είναι να έλθει κανείς στην αναπηρία μετά από ένα τροχαίο ατύχημα. Παρόλα αυτά η ζωή δεν τελειώνει μετά την είσοδο του ανθρώπου στην αναπηρία, αλλά όλοι μας προσπαθούμε να προσφέρουμε σε εμάς τους ίδιους και στην κοινωνία από την νέα κατάσταση στην οποία έχουμε βρεθεί. Με θετική αύρα μιλάμε για την αναπηρία στον κόσμο. Συναγωνιζόμαστε μαζί τους σε ρεαλιστικές προσομοιώσεις παραολυμπιακών αθλημάτων. Θέλουμε να περάσουμε μέσα στην κοινωνία με αλληλένδετο τρόπο. Η αναπηρία εμφανίζεται μόνο όταν υπάρχει έλλειψη προσβασιμότητας. Αν μου δώσουν την ίδια δυνατότητα που έχεις και εσύ, να έχω ηχητικό εξοπλισμό, το ίδιο θα αντιμετωπίσω τις προκλήσεις της καθημερινότητας. Ο σεβασμός της ιδιαιτερότητας του άλλου και του τρόπου που μπορεί να κινηθεί στην καθημερινή ζωή δίνει σεβασμό και σε σένα τον ίδιο. Είναι σημαντικό να προστατεύεις τα δικαιώματά σου όπως του άλλου. Είμαστε ανοικτοί σε όποιον επικοινωνήσει μαζί μας για να κάνουμε πράξη μια τέτοια διοργάνωση. Είναι σημαντικό οι άνθρωποι να γνωρίσουν την αναπηρία. «Μάθε για μένα κι ας σχεδιάσουμε για όλους». Αυτό είναι το πλάνο της ομάδας. Συνεργαζόμαστε με τους Δήμους για να καλύψουν τα έξοδα . Τόσο ωραίο, τόσο απλά, τόσο ήρεμα. Βασιζόμαστε στον πηγαίο εθελοντισμό και είναι εξαιρετικό να βλέπουμε τον κόσμο να ανταποκρίνεται».

Τι μπορούμε να μάθουμε από την «Παρέα εν δράσει»,ιδιαίτερα σήμερα που η κυριαρχία της εικόνας αναπαράγει το φαντασιακό αρχέτυπο του «ιδανικού σώματος», παθολογικοποιώντας την ετερότητα;
Η εικόνα είναι κυρίαρχη αλλά μην στέκεσαι εκεί..Δεν σωματοποιώ την αναπηρία μου. Υπάρχει αναπηρία στο πνεύμα και στις θέσεις εξουσίας και εκεί είναι ανάγκη να την δούμε. Αντλούμε το κάλλιστο, αναγνωρίζουμε την δυναμική της αναπηρίας. Είμαστε σε επαφή με την επίγνωση ότι αυτά που μας απασχολούν κάθε στιγμή είναι αστεία. Μακάρι να μπορούσαμε να συναντούμε συχνά ανθρώπους με αναπηρία. Η δράση, το χαμόγελο, η ορμητικότητα, η εκρηκτικότητα τους μπορούν να αλλάξουν ζωές. Οι αρχαίοι έλληνες μιλούσαν για το «σημείο παρατήρησης». Αλλιώς θα δεις το βουνό από έναν λόφο, από την πεδιάδα ή από ένα άλλο βουνό. Όλοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με τα σημαντικά στάδια εξέλιξης μας. Ο σεβασμός της ιδιαιτερότητας του άλλου δίνει σεβασμό και σε σένα τον ίδιο. Αν δεν προτάσσεις την αναπηρία σου ως άνθρωπος στη συνομιλία σου με τον άλλο άνθρωπο και ο άλλος δεν μένει σε αυτό το παραπέτασμα. Θεωρούμε την αναπηρία κομμάτι της ζωής. Αν ξεκινούσα κάθε πρωί με την επωδό «Δεν βλέπω», πώς θα μπορούσα να είμαι μέρος της πορείας εξέλιξης του εαυτού μου αλλά και της κοινωνίας. Με το Σωματείο και την Παρέα εν δράσει, θέλουμε να δηλώσουμε ότι η αναπηρία μπορεί να οδηγήσει σε μια δυναμική ανάπτυξη όλη την κοινωνία. Να την δει ο κάθε άνθρωπος σαν ένα βίωμα σε εξέλιξη. Υπάρχει γόνιμο έδαφος να ξεπεράσουμε όλα τα ταμπού, να δώσουμε δυνατότητα, να δημιουργήσουμε ένα ωραίο κλίμα ομαλής εξέλιξης της κοινωνίας με όλους μας συμμέτοχους».

Ποια ανάγκη οδήγησε στην συγκρότηση του Επιστημονικού φόρουμ;
Το επιστημονικό φόρουμ συγκροτήθηκε με πρωτοβουλία του Σωματείου Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Νομού. Λακωνίας, μετά από ανοιχτή πρόσκληση διαρκείας προς την επιστημονική κοινότητα , ξεκινώντας από τον τομέα των κοινωνικών επιστημών και  επιστημών υγείας. Είναι μια προσπάθεια να βγούμε από το τέλμα που έχει οδηγήσει η υπάρχουσα κατάσταση με την προνοιακή πολιτική ως κυρίαρχη. Δεν θέλουμε να είμαστε οι ανενεργοί κρίκοι της κοινωνίας. Το να έχουμε τα προς το ζην του επιδόματος είναι το σημείο μηδέν. Θέλουμε να έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε την εργασία μας στο κοινωνικό σύνολο. Να αναπτύξουμε δυναμική εκπαίδευση και κοινωνική ένταξη. Η ζύμωση που γίνεται μέσω του φόρουμ είναι σημαντική. Η ανταπόκριση από τον επιστημονικό χώρο δείχνει ότι κι αυτοί ψάχνουν κάπου να στηριχτούν προς μια δυναμική ανάπτυξη. Θέλουμε να φτάσουν τα πορίσματά μας στα υπουργεία. Μας χρειάζονται σχολεία για όλους που να παρουσιάζουν σφαιρικά την απεικόνιση της κοινωνίας και όχι κατακερματισμένα και αποσπασματικά. Αν υπάρξει ένα σχολείο για όλους θα μπορούμε να δημιουργήσουμε και μια κοινωνία για όλους. Είμαστε ένα δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας. Θέλουμε να είμαστε ορατοί και ενεργοί στην εξέλιξή της. Στην ημερίδα “Στο επίκεντρο ο Άνθρωπος” που έγινε στο τέλος του χρόνου, υπό την αιγίδα του Δήμου Σπάρτης, παρουσιάστηκαν τα πρώτα πορίσματα, αναπτύχθηκε ανοιχτός διάλογος με το κοινό, τέθηκαν οι βάσεις για την ανάπτυξη περαιτέρω συνεργασίας του ανοιχτού σε όλους επιστημονικού forum του Σωματείου Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Νομού Λακωνίας με το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας. Θέλουμε μέσα από την κοινή δράση μας να αναδειχτούν προτάσεις ρεαλιστικές, ικανές να τύχουν πρακτικής εφαρμογής σε όλα τα επίπεδα. Στην πρώτη αυτή φάση επικεντρωθήκαμε στους τομείς της εκπαίδευσης, του αθλητισμού της κοινωνικής ένταξης. Δεν θέλουμε να ανακατεύουμε συνέχεια την κατσαρόλα χωρίς να βγει φαγητό. Από την άλλη δεν θέλουμε να πασάρουμε κλειστά κουτάκια πανέτοιμα, ελπίζουμε στην ζύμωση, να εμπλακούμε όλοι για τη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς περιορισμούς στην προσβασιμότητα. Επιθυμία μας να στραφούμε δυναμικά προς μια συνέχεια, να εμπλουτιστεί ο διάλογος, να προστεθούν άξονες, ο στόχος μας να αποκτήσει δυναμική που ήδη διαφαίνεται ότι υπάρχει».

Το «άνοιγμα» της κουβέντας μας με φέρνει μπρος στη διαπίστωση ότι η σωματικότητα τελικά είναι σχήμα – διανόημα. «Το σώμα είναι και η εικόνα του, αλλά μας διαφεύγει ότι κάθε εικόνα του σώματος είναι το εύρημα αυτού που τη βιώνει, τη φαντασιώνεται, την κρίνει, την μεταδίδει».[1] Η «Παρέα εν δράσει» με την ενεργή «παρουσία» της, διεκδικεί την ορατότητα και το κοινό βίωμα και αναδεικνύει ότι είναι η κοινωνική πρόσληψη της ετερότητας που βάζει φραγμό στη δημιουργία ενός κόσμου που να μας «εμπεριέχει» όλους και όλες.

Κοιτώντας τον συνομιλητή μου να απομακρύνεται μέσα στην «εχθρική» πόλη με μόνο σύμμαχο το λευκό του μπαστούνι αλλά και το άνοιγμά του στην επιθυμία να συνδεθεί με τον κόσμο και να συμπεριληφθεί ολόκληρος με τη δύναμη και την αδυναμία του- όπως όλοι/ες μας- αναρωτήθηκα έντρομη τι θα μου συνέβαινε αν αύριο ξυπνούσα σε μια αντεστραμμένη πραγματικότητα όπου όλα γύρω μου δεν θα είναι σχεδιασμένα για όλους, αλλά σχεδιασμένα για να εξυπηρετούν όσους μετακινούνται με αναπηρικό αμαξίδιο ή με τη βοήθεια του λευκού μπαστουνιού, χωρίς καμία πρόβλεψη για τους υπόλοιπους συνανθρώπους. Τελικά υπάρχει αναπηρία; Ή μήπως εμφανίζεται μόνο όταν οι συνθήκες προκαλούν την εμφάνισή της;

 

[1] Πέπη Ρηγοπούλου, Το σώμα- ικεσία και Απειλή, εκδόσεις Πλέθρον