Το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας (European Patent Office – EPO) έκανε δεκτή την προσφυγή των Γιατρών του Κόσμου ενάντια στo δίπλωμα ευρεσιτεχνίας της φαρμακευτικής Gilead Sciences για το Sofosbuvir.
Οι ΓτΚ χαιρετίζουν την απόφαση του EPO να ανακαλέσει μερικώς την πατέντα του συγκεκριμένου φαρμάκου κατά της Ηπατίτιδας C. Η απόφαση αυτή αποτελεί μία πρώτη νίκη στον αγώνα για φτηνότερα φάρμακα. Αυτό που περιμένουμε τώρα μια ισχυρή δημόσια δράση από τις κυβερνήσεις στην Ευρώπη. Τα κράτη έχουν στη διάθεσή τους κρίσιμα εργαλεία τα οποία μπορούν και πρέπει να χρησιμοποιήσουν, για να προσφέρουν άμεσα θεραπεία για την Ηπατίτιδα C ευρέως και σε μια λογική τιμή.
Στις 10 Φεβρουαρίου 2015, οι Γιατροί του Κόσμου προσέφυγαν κατά του διπλώματος ευρεσιτεχνίας που χορηγήθηκε στην Gilead Sciences για το Sofosbuvir (Sovaldi®). Η προσφυγή κατά της διπλώματος ευρεσιτεχνίας είναι μια νομική διαδικασία μέσω της οποίας μπορεί να αμφισβητηθεί η εγκυρότητα ενός διπλώματος στην περίπτωση που αυτό δεν πληροί τα κριτήρια που έχουν οριστεί από τη Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας (European Patent Convention – EPC)
Οι φαρμακευτικές εταιρείες βασίζονται στη νομοθεσία για τη βιομηχανική- πνευματική ιδιοκτησία που αφορά τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας για να εξασφαλίζουν αδικαιολόγητα υψηλές τιμές για τα φάρμακά τους. Το Sofosbuvir είναι ένα κλασικό παράδειγμα αυτής της «εκμετάλλευσης» της νομοθεσίας που προστατεύει τις πατέντες, καθώς μία θεραπεία 12 εβδομάδων κοστίζει περίπου 43.656 ευρώ ενώ το ινδικό γενόσημο πωλείται στα 220 ευρώ. Όπως σημειώνει η Πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου – Γαλλίας, Δρ. Φρανσουάζ Σιβινιόν, η εν λόγω πατέντα έχει επιτρέψει στην φαρμακευτική βιομηχανία να αναγκάσει τα κράτη να αποδεχθούν εξωφρενικά υψηλές τιμές στα φάρμακα, με αποτέλεσμα πολλά ευρωπαϊκά κράτη να περιορίζουν την πρόσβαση σε ακριβά φάρμακα προκειμένου να ανταποκριθούν στην αυξημένη φαρμακευτική δαπάνη.
Μετά από διήμερη δημόσια ακροαματική διαδικασία, το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας δεν έκανε πλήρως δεκτά τα επιχειρήματα της φαρμακευτικής Gilead Sciences υπέρ της διατήρησης της πατέντας για το Sofosbuvir. Το EPO κατέληξε ότι το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που χορηγήθηκε στη Gilead Sciences κακώς επεκτείνεται πέρα από το περιεχόμενο της προστασίας, έτσι όπως ζητήθηκε με την αίτηση κατοχύρωσής της. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι το Sofosbuvir δεν προστατεύεται πλέον από σχετική πατέντα.
Η σημερινή απόφαση του EPO αποτελεί μία πρώτη νίκη στον αγώνα για φτηνότερα φάρμακα. Αυτό που περιμένουμε τώρα μια ισχυρή δημόσια δράση από τις κυβερνήσεις στην Ευρώπη. Τα κράτη έχουν στη διάθεσή τους κρίσιμα εργαλεία τα οποία μπορούν και πρέπει να χρησιμοποιήσουν, για να προσφέρουν άμεσα θεραπεία για την Ηπατίτιδα C ευρέως και σε μια λογική τιμή: τις «υποχρεωτικές/μη συμβατικές άδειες εκμετάλλευσης».
Εάν, τα κράτη χορηγήσουν τέτοιες άδειες για ένα φάρμακο, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι και άλλες εταιρείες εκτός από τον κάτοχο της πατέντας, θα έχουν την άδεια να παράγουν και να εμπορεύονται τα φάρμακα, γεγονός που θα οδηγήσει στη μείωση των τιμών. Κάτι τέτοιο, θα επιτρέψει την αγορά φαρμάκων με ευνοϊκότερους όρους, καθιστώντας δυνατή την πρόσβαση των ασθενών σε βασικά φάρμακα, αλλά και θα μειώσει τη φαρμακευτική δαπάνη, ώστε η πρόσβαση να είναι όχι μόνο δυνατή αλλά και βιώσιμη.
Παράλληλα με την ευρωπαϊκή καμπάνια “Le prix de la vie” / “The cost of life” η σημερινή απόφαση του Ευρωπαϊκού Γραφείου Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας στηρίζει τον αγώνα του Διεθνούς Δικτύου των Γιατρών του Κόσμου για τον επαναπροσδιορισμό των πολιτικών τιμολόγησης των φαρμάκων και την υιοθέτηση ενός εναλλακτικού μοντέλου διπλώματος ευρεσιτεχνίας που να επιτρέπει την έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων.
