Στις 19 Αυγούστου κατατέθηκε από την Ομάδα δικηγόρων για τα Δικαιώματα των Προσφύγων και Μεταναστών αίτηση ακύρωσης στο Συμβούλιο Επικρατείας κατά των πράξεων που ιδρύουν τις Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών και ορίζουν τον Κανονισμό Λειτουργίας τους. Οι Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών προβλέφθηκαν με εσπευσμένη (αρχικά με εκπρόθεσμα κατατεθειμένη τροπολογία) τροποποίηση του νόμου 4375/2016, λόγω της μη συμφωνίας της Κυβέρνησης με τις αποφάσεις των Επιτροπών του π.δ.114/2010 που στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς τους έκριναν ότι η Τουρκία δεν είναι ασφαλής χώρα για την επιστροφή Σύρων προσφύγων βάσει της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας.
Ουσιαστικά κατά κατάχρηση εξουσίας, ο αρμόδιος Αναπληρωτής Υπουργός για θέματα μετανάστευσης, ενώ δεν άσκησε το δικαίωμά του να προσβάλει τις αποφάσεις ενώπιον της δικαιοσύνης, αφού αυτές ήταν νομικά απολύτως τεκμηριωμένες, αποφάσισε να τις παρακάμψει ιδρύοντας νέο όργανο για την εξέταση αιτημάτων ασύλου σε δεύτερο βαθμό, με σκοπό την έκδοση στο εξής αποφάσεων που θα είναι αρεστές στην εκτελεστική εξουσία.
Ωστόσο το νέο όργανο είναι εξόφθαλμα αντισυνταγματικό, αφού σ’ αυτό διορίζονται από την εκτελεστική εξουσία εν ενεργεία δικαστικοί λειτουργοί, κατά παράβαση της συνταγματικής απαγόρευσης της συμμετοχής δικαστών σε όργανα της διοίκησης. Η συγκεκριμένη διάταξη του Συντάγματος (αρ.89 παρ.3) τέθηκε για την προάσπιση της διάκρισης των λειτουργιών και την διασφάλιση της λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας των δικαστών (αρ.26 και 87 του Συντάγματος), οι οποίοι δεν είναι δυνατόν να υπηρετούν σε δημόσια αρχή που υπάγεται σε υπουργό. Άλλωστε η πλειοψηφία των διορισμένων στις Επιτροπές δικαστών είναι διοικητικοί εφέτες οι οποίοι υπηρετούν σε δικαστήρια αρμόδια να κρίνουν το κύρος των αποφάσεων που οι ίδιες οι Επιτροπές θα εκδώσουν, γεγονός που εξάγει το σοβαρό πρόβλημα ανεξαρτησίας και αμεροληψίας στα ίδια τα διοικητικά δικαστήρια. Η σύνθεση των νέων Επιτροπών συμπληρώνεται από μέλος-ιδιώτη, το οποίο τελεί σε πλήρη εξάρτηση από τον Υπουργό Εσωτερικών, αφού μπορεί να απολυθεί οποτεδήποτε και αναιτιολόγητα, χωρίς καμία εγγύηση της ανεξαρτησίας του.
Τα ολισθήματα της Κυβέρνησης στον χειρισμό του προσφυγικού ζητήματος ξεπερνούν πλέον τις συνεχείς παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και φτάνουν να θίγουν ουσιώδεις πλευρές της αρχής του κράτους δικαίου, με στόχο την άσκηση πολιτικής πίεσης στα όργανα της διοίκησης και της δικαιοσύνης για την υλοποίηση της μαζικής απέλασης προσφύγων στην Τουρκία, ακόμα και παρά το εκεί πραξικόπημα, την αναστολή ισχύος της ΕΣΔΑ, την πρωτόγνωρη διολίσθηση στον αυταρχισμό μετά το πραξικόπημα και την πρόσφατη παράνομη στρατιωτική επέμβασή της και κατοχή εδαφών στην Συρία.
Με νεώτερες ανακοινώσεις η Ομάδα δικηγόρων θα ενημερώνει για τις εξελίξεις της υπόθεσης και τις παραβιάσεις δικαιωμάτων που παρατηρούνται στην διαδικασία εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης.
