Ούτε αίθουσες, ούτε βαθμοί, ούτε μαθήματα. Η Artademia, που αυτοχαρακτηρίζεται “το πρώτο μη σχολείο στον κόσμο” προτείνει ένα είδος εκπαίδευσης που βασίζεται στα ατομικά ταλέντα, στην αναζήτηση τους πάθους, στην αυθεντική σχέση και τις στρατηγικές για την κατασκευή της, μέσω της συνεργασίας και της δικτύωσης.
Ο κόσμος του σχολείου, όπως έχουμε αναφέρει και παλαιότερα, αλλάζει με γρήγορους ρυθμούς. Η απαίτηση για μια διαφορετική εκπαίδευση, που να σκοπεύει στην αναζήτηση νέων μεθόδων και νέων πειραματισμών στο εκπαιδευτικό περιβάλλον, δεν αποτελεί πλέον προνόμιο μόνο του σκανδιναβικού κόσμου (που χρόνια τώρα βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή του τομέα της εκπαίδευσης) αλλά αρχίζει να εμφανίζεται και στην Ιταλία.
Σήμερα θα σας μιλήσουμε για την Artademia, που παραδόξως αυτοχαρακτηρίζεται “το πρώτο μη σχολείο στον κόσμο”. Μη σχολείο επειδή χωρίς αίθουσες, χωρίς βαθμούς, χωρίς παραδόσεις και χωρίς διδακτική ύλη αλλά μέσω της πρακτικής, γίνεται μια προσπάθεια να αναβιώσουμε την αγάπη για το σχολείο, κυρίως στους εφήβους.
“Εδώ και τριάντα χρόνια, ασχολούμαι με την ποιότητα της ζωής των εφήβων” μας λέει η Silvia Pagani, δασκάλα και αρχιτέκτονας του προγράμματος της Artademia “και τα τελευταία δέκα-δεκαπέντε χρόνια υπάρχει μια έξαρση παθολογικοποιήσεων, πιστοποιήσεων, διαγνώσεων, εν ολίγοις μια ρήξη ανάμεσα στα παιδιά και το σχολείο”. Με αυτό ως αφετηρία, το πρόγραμμα της Artademia σκοπεύει στην ανάκτηση της αγάπης γι’ αυτόν τον κόσμο που τόσο έχει υπονομευθεί στα μάτια των παιδιών. Η Artademia είναι μια εναλλακτική επιλογή για τη μέση εκπαίδευση, που επιδιώκει την καλλιέργεια του πάθους, τη γνώση, τη συνεργασία χωρίς ανάγκη διδακτικής ύλης αλλά με την άμεση εμπειρία και την πρακτική.
Η Artademia που ξεκίνησε να λειτουργεί τον Νοέμβριο του 2015, με έδρα το Μιλάνο, δεν προβλέπει την ύπαρξη αιθουσών αλλά τόπων όπου παιδιά και καθηγητές συναντιούνται για να ξεκινήσουν τις δραστηριότητες, με κάποια μαθήματα να γίνονται στην έδρα του σχολείου, όπως επίσης και κατά κύριο λόγο στην ύπαιθρο, σε επαφή με τα φυσικά στοιχεία, στα πάρκα, στα δάση αλλά και στα μουσεία και στα θέατρα. “Προσπαθούμε να ερχόμαστε σε επαφή με τον κόσμο της εργασίας” μας εξηγεί η Silvia Pagani “και γι’ αυτό όλοι οι καθηγητές είναι ενταγμένοι και στην αγορά εργασίας για να έχουν κάποια συγκεκριμένη εξειδίκευση”.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πενθήμερη παρακολούθηση και η μάθηση βασίζεται κυρίως σε άμεσες εμπειρίες και όχι σε παραδόσεις. Για παράδειγμα, για να μάθουμε το Σύνταγμα, τι καλύτερο απ’ το να ακολουθήσουμε απευθείας για μια ολόκληρη μέρα ένα δικηγόρο; Οι βάσεις, λοιπόν, για ένα μη σχολείο που γίνεται σχολείο είναι η εμπειρία, η συνεργασία, η πρακτική, οι τέχνες, οι αθλητικές δραστηριότητες και η μελέτη, που γίνεται ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε μαθητή και με τη μέθοδο που είναι πιο κατάλληλη γι’ αυτόν.
Τα παιδιά πηγαίνουν στο Μη Σχολείο της Artademia από 13 ως 26 ετών, μια τυπική μέρα ξεκινά με στιγμές ευχαρίστησης καθώς ένα άτομο υποδέχεται τους μαθητές το πρωί και συζητά μαζί τους για να καταλάβει τις διαθέσεις και τα συναισθήματά τους μπροστά από ένα φλιτζάνι τσάι με μπισκότα. Στη συνέχεια ξεκινάμε τις δραστηριότητες: κάθε μέρα είναι παρόντες ένας καθηγητής και ένας ή δύο ειδικοί συνεργάτες. Δεν υπάρχουν μαθήματα επειδή σύμφωνα με τη φιλοσοφία της Artademia οι έφηβοι πρέπει να μάθουν να μπορούν να διαχειρίζονται τον ελεύθερο χρόνο τους.
Για να γραφτεί κάποιος στην Artademia πρέπει να πληρώσει δίδακτρα, που χάρη στη συμμετοχή κάποιων ιδρυμάτων που στηρίζουν την Artademia είναι τα μισά από αυτά που καταβάλλονται στα υπόλοιπα ιδιωτικά σχολεία. Κάθε χρόνο δίνονται κάποιες υποτροφίες, μερικές και πλήρεις.
“Πιστεύω ότι το σχολείο έτσι όπως είναι σήμερα δεν έχει πλέον τη δυνατότητα να προχωρήσει” υποστηρίζει η Silvia Pagani “τα παιδιά που γράφονται εδώ έχουν γνωστικές ικανότητες μεγαλύτερες από το μέσο όρο, αλλά δεν καταφέρνουν να ενσωματωθούν στο υπάρχον σύστημα. Χάρη σε μια διαφορετική διδασκαλία, μια φλόγα ανάβει ξανά μέσα σ’ αυτά τα παιδιά και η απάθεια, η έλλειψη ερεθισμάτων και ενδιαφέροντος εξαφανίζονται μετά από μερικούς μήνες και τα βλέπουμε να μεταμορφώνονται σε τελείως διαφορετικά και πολύ πιο δυναμικά άτομα”.
