Ανάλυση του Rodney Reynolds για τα InDepthNews.
Όταν ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα πραγματοποίησε την ιστορική επίσκεψη στις 27 Μαϊου στη Χιροσίμα –εκεί όπου το 1945 έγινε η πυρηνική επίθεση των ΗΠΑ στην Ιαπωνία, με περισσότερες από 200.000 ανθρώπινες απώλειες- δε ζήτησε συγνώμη για τον αφανισμό και την καταστροφή ούτε προσπάθησε να δικαιολογήσει την πρώτη και μοναδική στην ιστορία χρήση πυρηνικών όπλων.
Επανέλαβε ωστόσο το κάλεσμά του για ένα κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα –μολονότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν να εκσυγχρονίζουν το πυρηνικό τους πρόγραμμα κόστους $1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων αποδεικνύοντας ότι υπάρχει ακόμη τεράστιο χάσμα ανάμεσα στις υποσχέσεις και τα αποτελέσματα.
Παρά τις καλές προθέσεις, είμαστε άραγε πιο κοντά ή πολύ μακριά από ένα μελλοντικό πυρηνικό πόλεμο που θα μπορούσε να εξαλείψει εκατομμύρια ανθρώπους;
Σε σχετικό άρθρο της στις 19 Μαίου η Wall Street Journal έθεσε ένα πιο καίριο ερώτημα: «Θα ξαναρίχναμε τη βόμβα;»
Ο δρ Scott D. Sagan, καθηγητής πολιτικών επιστημών και μέλος του Κέντρου για τη Διεθνή Ασφάλεια και Συνεργασία στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ και ο δρ Benjamin A. Valentino, αναπληρωτής καθηγητής δημόσιας διοίκησης στο Dartmouth College, επισημαίνουν δύο έρευνες, η πρώτη του 1945 και η δεύτερη του Ιουλίου του 2015, που δείχνουν πως οι Αμερικανοί είναι ανοιχτοί στην πιθανότητα μελλοντικών πυρηνικών χτυπημάτων.
Σε μια έρευνα γνώμης που έκανε ο Ρόπερ το σεπτέμβριο του 1945, ένα μήνα μετά το βομβαρδισμό της Χιροσίμα, το 53% των ερωτηθέντων σε όλη τη χώρα συμφώνησε ότι οι ΗΠΑ «έπρεπε να χρησιμοποιήσουν δυο βόμβες σε δυο πόλεις, όπως δηλαδή έκαναν».
Σε μια δεύτερη έρευνα γνώμης που έγινε τον ιούλιο του 2015, για να συμπέσει με την 70η επέτειο των βομβαρδισμών, μόνο το 28% υποστήριξε τις πυρηνικές επιθέσεις των ΗΠΑ ενώ το 32% «τάχθηκε υπέρ ενός πυρηνικού χτυπήματος υπό μορφή επίδειξης».
Οι δυο ακαδημαϊκοί, που έγραψαν το άρθρο, καταλήγουν: «Οι δημοσκοπήσεις μας δεν μπορούν να προβλέψουν πώς οι επόμενοι πρόεδροι και οι σύμβουλοί τους θα σταθμίσουν τις επιλογές τους. Αποκαλύπτουν, όμως, κάτι ιδιαίτερα ανησυχητικό όσον αφορά στα ένστικτα του λαού των ΗΠΑ: Φαίνεται πως όταν μας προκαλούν, δε θεωρούμε τη χρήση των πυρηνικών όπλων ως ταμπού, και πως η δέσμευσή μας για ασυλία των αμάχων από προγραμματισμένες επιθέσεις σε καιρό πολέμου, ακόμη και αν συνεπάγονται μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, είναι ρηχή».
Σήμερα, όπως και το 1945, «ο λαός των ΗΠΑ δε φαίνεται διατεθειμένος να σταματήσει ένα πρόεδρο που θα σκεφτεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα σε καιρό πολέμου».
Λίγο πριν την επίσκεψη του Ομπάμα, 70 επιφανείς λόγιοι και ακτιβιστές, μεταξύ των οποίων οι Oliver Stone, Noam Chomsky και Daniel Ellsberg, υπέγραψαν μια επιστολή με την οποία καλούν τον αμερικανό πρόεδρο να ανακοινώσει συγκεκριμένα βήματα προς τον πυρηνικό αφοπλισμό.
Ο Joseph Gerson, της οργάνωσης για την ειρήνη των Κουακέρων American Friends Service Committee, είπε: «Οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να δαπανήσουν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια τα επόμενα τριάντα χρόνια για τη νέα γενιά πυρηνικών όπλων και φορέων πυρηνικών όπλων».
Συνεχίζει λέγοντας πως «ο πρόεδρος Ομπάμα πρέπει να αποσύρει αυτό το κονδύλι, να αναζωογονήσει τη διπλωματία του αφοπλισμού ανακοινώνοντας μείωση του πυρηνικού οπλοστασίου των ΗΠΑ, και να καλέσει το ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν σε μια κοινή προσπάθεια, ξεκινώντας διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία ενός κόσμου χωρίς πυρηνικά όπλα, όπως υποσχέθηκε στην Πράγα και όπως απαιτεί η Συνθήκη Μη Διάδοσης των πυρηνικών όπλων».
Στην επιστολή τους που απευθύνεται στον πρόεδρο Ομπάμα, οι 70 ακτιβιστές αναφέρουν πως οι βομβαρδισμοί της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι τον αύγουστο του 1945 απανθράκωσαν αδιακρίτως και μέσα σε μια στιγμή χιλιάδες παιδιά, γυναίκες και άντρες.
Ως τα τέλη του 1945 είχαν πεθάνει περισσότεροι από 210.000 άνθρωποι –στην πλειοψηφία τους πολίτες. Πάνω από το 90% των γιατρών και νοσοκόμων στη Χιροσίμα σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν από τη βόμβα, λέει η επιστολή.
Οι επιζώντες hibakusha, τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους εξακολουθούν να υφίστανται τις σωματικές, ψυχολογικές και κοινωνιολογικές επιπτώσεις των βομβαρδισμών. Οι επιπτώσεις στην υγεία των μελλοντικών γενεών, που οφείλονται στις γενετικές βλάβες, είναι ακόμη άγνωστες.
Σήμερα, λέει η επιστολή, πάνω από 15.000 πυρηνικά όπλα, τα περισσότερα πολύ πιο ισχυρά από τις βόμβες της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, 94% των οποίων κατέχουν οι ΗΠΑ και η Ρωσία, εξακολουθούν να αποτελούν μια ανεπίτρεπτη απειλή για την ανθρωπότητα.
«Και όμως, ούτε διεξάγονται ούτε έχουν προγραμματιστεί συνομιλίες με θέμα τον αφοπλισμό».
Πέρυσι το Δελτίο των Ατομικών Επιστημόνων μετακίνησε τους δείκτες στο Ρολόι της Συντέλειας του Κόσμου τρία λεπτά πριν τα μεσάνυχτα, προειδοποιώντας για την «εξαιρετική και αναμφισβήτητη απειλή για τη συνεχή ύπαρξη της ανθρωπότητας» που συνεπάγεται «η ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή, ο εκσυγχρονισμός των πυρηνικών όπλων παγκοσμίως και τα μεγάλα πυρηνικά οπλοστάσια» και η αδράνεια των παγκόσμιων ηγετών.
Επτά χρόνια πριν στην Πράγα, λέει η επιστολή, «αναπτερώσατε τις ελπίδες των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο όταν δηλώσατε: «Ως η μοναδική πυρηνική δύναμη που χρησιμοποίησε πυρηνικά όπλα, οι ΗΠΑ έχουν ηθική υποχρέωση να αναλάβουν δράση… Γι’ αυτό’σήμερα, δηλώνω με σαφήνεια και βεβαιότητα τη δέσμευση των ΗΠΑ να επιδιώξουν την ειρήνη και την ασφάλεια σε έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα».
«Αλλά αντιθέτως, υπό την ηγεσία σας, οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να δαπανήσουν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια τις επόμενες τρεις δεκαετίες για να εκσυγχρονίσουν κάθε τύπο τύπο πυρηνικής κεφαλής στο οπλοστάσιο τους και να αναβαθμίσουν και να αντικαταστήσουν τα συστήματα φορέων τους –υποβρύχια, πυραύλους χερσαίας βάσης και βομβαρδιστικά –για το άμεσο μέλλον».
«Ως ο πρώτος αμερικανός πρόεδρος που επισκέφτηκε τη Χιροσίμα έχετε μια ιστορική ευκαιρία να αποδείξετε την ηθική υποχρέωση που επικαλεστήκατε στην Πράγα».
Για το λόγο αυτό: «Σας καλούμε, ως ένδειξη καλής πίστης και συγκεκριμένου ενδιάμεσου βήματος, να μειώσετε δραστικά το πυρηνικό οπλοστάσιο των ΗΠΑ και να καλέσετε τη Ρωσία να κάνει το ίδιο, καθώς η χρήση έστω και ενός κλάσματος των υπαρχόντων οπλοστασίων μπορεί να προκαλέσει πυρηνικό χειμώνα, έχοντας ως επακόλουθο μια δεινή κλιματική αλλαγή που θα οδηγήσει σε παγκόμιο λιμό».
«Σας καλούμε να αποσύρετε το τριακονταετές πρόγραμμα ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων για την αναβάθμιση του πυρηνικού οπλοστασίου των ΗΠΑ και την αναδιαμόρφωση του συμπλέγματος πυρηνικών όπλων και να ανακατευθύνετε αυτά τα κονδύλια στην κάλυψη ανθρώπινων αναγκών».