Την Τρίτη, 12 Ιουλίου ο Μπέρνι Σάντερς εξέφρασε επίσημα την υποστήριξή του προς την Χίλαρι Κλίντον ως υποψήφια του Δημοκρατικού Κόμματος για την προεδρία των Ην.Πολιτειών, κατά τη διάρκεια κοινής τους προεκλογικής εμφάνισης στο Portsmouth, του New Hampshire.
Κάπως έτσι ολοκληρώνεται μια αντιπαράθεση που διήρκεσε μήνες, η οποία ανέδειξε τον σχεδόν άγνωστο γερουσιαστή από το Vermont σε νικητή των προκριματικών εκλογών σε 22 πολιτείες, συγκεντρώνοντας 13 εκατομμύρια ψήφους, έχοντας αναζωπυρώσει μια σπίθα που φαινόταν να έχει σβήσει –κατά τα λεγόμενα των υποστηρικτών του- και έχοντας φέρει στο προσκήνιο ένα βασικό θέμα, που μέχρι εκείνη τη στιγμή παρέμενε στην αφάνεια: η υπερβολική δύναμη των οικονομικών ελίτ και η επιρροή τους στην πολιτική. Και τώρα τι θα απογίνει όλος αυτός ο ενθουσιασμός, η ελπίδα και ο ακτιβισμός που υποστήριξαν μια αυτοχρηματοδοτούμενη προεκλογική εκστρατεία για την οποία δόθηκαν εκατομμύρια μικρές δωρεές και συμμετείχαν εκατοντάδες χιλιάδες εθελοντών; Και πώς τώρα οι οπαδοί του Μπέρνι Σάντερς θα αγκαλιάσουν, όσο κι αν είναι αναγκασμένοι, την Χίλαρι Κλίντον, αυτήν που για μήνες ο Μπέρνι Σάντερς αποκαλούσε «εκπρόσωπο της Wall Street», ως την καλύτερη υποψήφια απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ;
Σε ένα δελτίο τύπου που εκδόθηκε την Κυριακή ο Σάντερς εξήρε την υιοθέτηση του «πλέον προοδευτικού προγράμματος στην ιστορία του Δημοκρατικού Κόμματος», κίνηση η οποία στην πραγματικότητα συνιστά αποτέλεσμα έντονων συζητήσεων και άγριων διαπραγματεύσεων μεταξύ των εκπροσώπων των δύο υποψηφίων. Είναι αλήθεια πως η Χίλαρι Κλίντον αναγκάστηκε να κάνει κάποιες παραχωρήσεις προς τα «αριστερά», έναντι του αντιπάλου της, ισχυρότερου κατά εκατομμύρια ψήφους – ψήφοι που προέρχονταν κυρίως από τους νέους – διαφορετικά δεν θα ήταν σε θέση να κερδίσει. Το πρόγραμμα ορίζει όντως ως κατώτατο μισθό τα 15 δολάρια την ώρα, τη μείωση του χρέους των φοιτητών και την ελεύθερη πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο για παιδιά οικογενειών της μεσαίας και της εργατικής τάξης, αντιτίθεται στη θανατική ποινή, υπόσχεται υγειονομική περίθαλψη για όλους και αποφασιστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά δεν απαγορεύει το fracking* και δεν λαμβάνει αρκετά σθεναρή στάση ενάντια στο ΤΤΙΡ, παρά το ότι πολλοί Δημοκρατικοί είναι αντίθετοι με τη συνθήκη.
Υπάρχει πάνω απ ‘όλα ένα ζήτημα που λάμπει διά της απουσίας του από τα κεντρικά σημεία του προγράμματος που θα παρουσιαστεί σε περίπου δυο εβδομάδες στο Συνέδριο των Δημοκρατικών στη Φιλαδέλφεια, και που πάντα έμενε στο περιθώριο, ακόμη και κατά τη διάρκεια των πιο έντονων στιγμών της προεκλογικής εκστρατείας: το θέμα των τεράστιων στρατιωτικών δαπανών των ΗΠΑ και οι ένοπλες παρεμβάσεις που έχουν προκαλέσει πολλές καταστροφές στον κόσμο. Σε αντίθεση με τον Τζέρεμι Κόρμπιν, με τον οποίο συχνά ο Σάντερς έδειχνε να συμπλέει σε ό,τι έχει να κάνει με τον αγώνα κατά των κοινωνικών ανισοτήτων, ο ίδιος Σάντερς δεν έχει καμία σαφή θέση περί αφοπλισμού (ειδικά περί πυρηνικού αφοπλισμού) και δεν δείχνει να αντιτίθεται στον πόλεμο. Σίγουρα δεν είναι δηλωμένα πολεμοχαρής όπως η Χίλαρι Κλίντον, αλλά αυτή η «παράβλεψη», όπως τονίστηκε και σε ένα άρθρο πριν από πέντε μήνες, που γράφτηκε όταν ακόμα η περιπέτεια των αμερικανικών προκριματικών εκλογών βρισκόταν στην αρχή, συνιστούσε πάντα ένα ανησυχητικό αδύναμο σημείο.
Ο Μπέρνι Σάντερς έχει αναφέρει επανειλημμένα ότι οι εκλογές έρχονται και παρέρχονται, ενώ οι πολιτικές και κοινωνικές επαναστάσεις, όπως το μαζικό κίνημα που δημιουργήθηκε γύρω από την υποψηφιότητά του, δεν αναιρούνται και εξακολουθούν να λειτουργούν «από τη βάση». Εξάλλου αυτή ήταν και η σημασία του διαγγέλματος που έκανε στα μέσα Ιουνίου για να παρουσιάσει τους υποψηφίους κάθε επιπέδου, από τους τοπικούς έως και εκείνους του Κογκρέσου, διάγγελμα που έτυχε άμεσης και θερμής υποδοχής από χιλιάδες ανθρώπους.
Κι ίσως αυτή να είναι η νέα πρόκληση που δεν πρέπει να αφήσουμε να χαθεί, επειδή η ελπίδα κι ο ακτιβισμός δεν σβήνουν μέσα στην απογοήτευση και την αποθάρρυνση: η δημιουργία ενός τεράστιου λαϊκού κινήματος, με ή χωρίς αναγνωρισμένο ηγέτη όπως ο Σάντερς, που θα είναι σε θέση να δημιουργήσει μια εναλλακτική πρόταση γεννημένη από τη βάση, η οποία θα φτάσει στα υψηλότερα πολιτικά επίπεδα και θα ανοίξει το δρόμο στο μέλλον που όλοι θέλουμε· “a future to believe in”, όπως το σύνθημα της εκστρατείας Σάντερς στις προκριματικές αμερικανικές εκλογές.
*fracking: μέθοδος εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου από μεγάλα βάθη, που ενέχει κινδύνους για το οικοσύστημα και τους ανθρώπους
Μετάφραση από τα Ιταλικά: Όλγα Λιακάκη
