Βιώνουμε μία ιστορική στιγμή στην Ευρώπη. Σκληροπυρηνικοί, συντηρητικοί πολιτικοί καταλαμβάνουν ζωτικό χώρο στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και δεν επιτρέπουν να τεθούν επί τάπητος κάποιες ενωτικές σκέψεις που θα εξασφάλιζαν τη συνέχεια του ευρωπαϊκού οράματος.
Όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή [1] απάλειψε από τις πολιτικές της την «κοινωνική ατζέντα» η οποία χαρακτήριζε το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και στη συνέχεια άρχισε να μιλά για «Στρατηγική 2020», όλοι οι σκεπτόμενοι Ευρωπαίοι συνειδητοποίησαν ότι η εποχή της διεκδίκησης της ποιοτικής απασχόλησης για όλους τους ευρωπαίους πολίτες, είχε τελειώσει. Είναι η εποχή που άρχισαν να ενδυναμώνονται οι ευρωσκεπτικιστές [2], ένα επί της ουσίας παλαιότερο ρεύμα. Από εκεί και πέρα η διολίσθηση υπήρξε ταχύτατη με την απόρριψη της νέας Συνθήκης από την Γαλλία το 2005, το ελληνικό δημοψήφισμα με επικράτηση του ΟΧΙ ένα χρόνο πριν, την άρνηση σε χιλιάδες πρόσφυγες να ζήσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος που ζούμε εδώ και ένα χρόνο και τέλος το BREXIT. Ενδιάμεσα δε, συμβαίνουν πόλεμοι και τρομοκρατικές ενέργειες.
Μία νέα περίοδος ξεκινάει κατά τη γνώμη μου όταν ένας δημοκρατικός λαός (αυτός της Γαλλίας) πιεζόμενος από αμφιλεγόμενης σκοπιμότητας μέτρα λιτότητας επιλέγει να αντιδράσει άκριτα, αρνούμενος να κατακυρώσει μια συνθήκη, τη μόνη δημοκρατική πρόταση που καταρτίστηκε από πλήθος διανοούμενων και συνταγματολόγων μέχρι σήμερα. Από την άλλη έχουν γίνει αρκετές αναλύσεις για το ελληνικό ΟΧΙ και εδώ θα περιοριστώ στο να πω ότι σηματοδότησε το τέλος της λεγόμενης «μεταπολιτευτικής περιόδου» στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα βιώνουμε την απάνθρωπη και αντιδημοκρατική συμπεριφορά των ευρωπαίων πολιτικών προς τους πρόσφυγες παραβιάζοντας τις διεθνείς συνθήκες. Το εξίσου πολύ πρόσφατο Brexit είναι η επιλογή ενός λαού ο οποίος ασταμάτητα και επί δεκαετίες ακούει από τους πολιτικούς του ότι ανήκει περισσότερο στον Αγγλοσαξωνικό άξονα, ότι ο απόλυτος γείτονας του είναι οι ΗΠΑ και όχι η Γαλλία ή οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ενώ δεν πρέπει να ξεχάσουμε την παντελή απουσία του ευρωπαϊκού συνασπισμού στα γεγονότα που προηγήθηκαν του πολέμου της Κριμαίας, στην εξόντωση του Καντάφι και κατόπιν ενός ολόκληρου λαού, των Σύριων. Ως εκ τούτου, οι τρομοκρατικές επιθέσεις σε Παρίσι, Βρυξέλλες και Κωνσταντινούπολη υπήρξαν απλά τα αποτελέσματα αυτών των πολιτικών.
Η κοινωνική ατζέντα των εργασιακών σχέσεων που τηρούσε τις ελάχιστες προδιαγραφές προστασίας του εργαζόμενου, του πολίτη, του καταναλωτή και μιλούσε για κοινωνική προστασία με κεντρικό πυρήνα τις συλλογικές διαπραγματεύσεις ήταν το μοντέλο που παγκόσμια μας διαφοροποιούσε και μας χαρακτήριζε ως συνασπισμό και ευρωπαίους πολίτες. Με άλλα λόγια το 2005 σταματήσαμε στην Ευρώπη να μιλάμε για ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο ανάπτυξης και στοχευμένης εξωτερικής πολιτικής και τα αποτελέσματα συμπυκνώνονται στα ανωτέρω. Συμπερασματικά μπορούμε να μιλάμε για οικονομική ύφεση και εξαθλίωση μεγάλων μαζών πληθυσμού παγκοσμίως. Έχουμε, δηλαδή, ένα σιωπηρό και ύπουλο πόλεμο σε εξέλιξη.
Τι άλλο όμως μεσολάβησε στο μεσοδιάστημα 2005 -2016 εκτός από τα παραπάνω; Η Κίνα ξεπέρασε οικονομικά την Ευρώπη; Δηλαδή το βιοτικό επίπεδο του μέσου Κινέζου πολίτη ξεπέρασε αυτό του μέσου Ευρωπαίου; Το κινέζικο μοντέλο και βιοτικό επίπεδο αποδείχτηκε ανώτερο του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου και του δικού μας βιοτικού επιπέδου; Γι’ αυτό αγωνίζεται ο «συνασπισμός Μέρκελ»; Ή μήπως αυτό που πραγματικά συνέβη ήταν το βιοτικό επίπεδο του 2% των Κινέζων να ξεπεράσει το βιοτικό επίπεδο του αντίστοιχου ποσοστού των ευρωπαίων; Μας αφορά όμως αυτό το θέμα; Μήπως εμείς, το 98%, δεν ενδιαφερόμαστε ουδόλως για τα προβλήματα της ηγέτιδας ενός «αλληλέγγυου ευρωπαϊκού κράτους», το οποίο σε περίοδο ύφεσης είναι το μόνο στην Ευρώπη που παρουσιάζει θετικό απολογισμό με αυξημένο κατά 35% εθνικό προϋπολογισμό, κατά δήλωση της πλειοψηφίας των οικονομολόγων;
Στο μεσοδιάστημα 2005-2016 δεν επιτεύχθηκε επίσης η ουσιαστική ένωση της Ευρώπης γιατί ο «συνασπισμός Μέρκελ» κατάφερε να καταλύσει το ρόλο των Συμβουλίων Υπουργών και όλων των θεσμικών οργάνων έτσι ώστε οι σημαντικές αποφάσεις να παίρνονται σε επίπεδο αρχηγών κρατών. Ταυτόχρονα ώθησε τα πράγματα ώστε η εξωτερική πολιτική να διαμορφώνεται σε επίπεδο μεγάλων χωρών ή του ΝΑΤΟ κάτι που επίσης δεν συζητήθηκε ή αποφασίστηκε σε επίπεδο Συμβουλίων και θεσμικών οργάνων. Το αποτέλεσμα είναι να οικοδομείται ένας νέος στρατιωτικός συνασπισμός που θα καθορίζει την εξωτερική πολιτική της Ένωσης, κάτι που θυμίζει περιόδους μεγάλων πολέμων.
Είναι δραματική ανάγκη να δημιουργηθούν συνασπισμοί κρατών μελών οι οποίοι θα ακυρώσουν αυτές τις πολιτικές στην Ένωση. Η επαναλειτουργία των θεσμικών οργάνων και η συμμόρφωση σύμφωνα με τους κανονισμούς λειτουργίας των Ευρωπαϊκών οργάνων θα οδηγήσει σε απομόνωση εκείνη την μειοψηφία που σήμερα έχει ηγετικό ρόλο. Εάν αυτό δεν συμβεί σύντομα, το ευρωπαϊκό όραμα δεν θα ολοκληρωθεί και αυτό δυστυχώς θα σημάνει τη συντηριτικοποίηση κάποιων συνασπισμών, οι οποίοι έχοντας ως κύριο στόχο το οικονομικό κέρδος και μόνο, θα περιορίσουν ανεπιστρεπτί ιδεολογίες, δημοκρατικές συνήθειες και πρακτικές. Μια τέτοια εξέλιξη δεν μπορεί παρά να πλήξει συθέμελα και το βιοτικό επίπεδο όλης της γηραιάς ηπείρου.
—————-
[1] Το θεσμικό όργανο της Ενωσης που έχει την πρωτοβουλία και την ευθύνη των προτάσεων πολιτικής Ένωσης.
[2] Ο όρος ευρωσκεπτικισμός επανεμφανίζεται δυναμικά στο προσκήνιο το 1992 από το τρίγωνο Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ολλανδία.
