Πρόσφατα μέσω των «Panama Papers» ήρθαν στο φως της δημοσιότητας στοιχεία για τα τεράστια χρηματικά ποσά που κρύβονται στους φορολογικούς παραδείσους. Τα χρήματα αυτά είχαν επενδυθεί μέσω εταιριών που ονομάζονται “offshore”, όρος που κυριολεκτικά σημαίνει «στη θάλασσα» ή «παράκτιος» και παραπέμπει κατά κύριο λόγο σε νησιωτικές χώρες. Το χαρακτηριστικό αυτών των επιχειρήσεων είναι ότι δεν έχουν καμιά παραγωγική δραστηριότητα και, γι’ αυτό, είναι ένας παράδεισος για τα χρηματοοικονομικά και κερδοσκοπικά κεφάλαια.
Αλλά γιατί ονομάζονται φορολογικοί παράδεισοι; Επειδή είναι χώρες όπου πληρώνονται πολύ χαμηλοί φόροι.
Σύμφωνα με στοιχεία του SII, το 2015 400 περίπου χιλιανοί φορολογούμενοι είχαν επενδύσει 11 δισεκατομμύρια δολάρια σ’ αυτές τις χώρες.
Κάποιες πρόχειρες συγκρίσεις:
11 δισεκατομμύρια δολάρια αντιστοιχούν σε 27,5 εκατομμύρια δολάρια κατά μέσο όρο για κάθε ένα από αυτούς τους 400 φορολογούμενους. Απ’ την άλλη μεριά, το χιλιανό κατά κεφαλή ΑΕΠ για το 2015 ήταν 23.564 δολάρια. Με άλλα λόγια καθένας από αυτούς τους 400 φορολογούμενους που επενδύει τα κεφάλαιά του στους φορολογικούς παραδείσους (με μοναδικό στόχο να πληρώνει λιγότερους φόρους) αντιπροσωπεύει τα έσοδα 1.100 χιλιανών.
Και αν κάνουμε τη σύγκριση με τον προϋπολογισμό της χώρας, που αυτή τη στιγμή είναι περίπου 60 δισεκατομμύρια δολάρια, μπορούμε να πούμε ότι αυτοί οι 400 αντιπροσωπεύουν το 18% όσων ξοδεύονται στη Χιλή κατά τη διάρκεια ενός έτους για 17 εκατομμύρια ανθρώπους. Δεν είναι καθόλου περίεργο το γεγονός ότι έχουν τόσο μεγάλη επιρροή πάνω στους βουλευτές και πως περνιούνται νόμοι που ευνοούν τις επιχειρήσεις τους (Νόμος για την αλιεία, δικαιώματα εξόρυξης, φορολογική μεταρρύθμιση, κλπ.).
Απ’ την άλλη μεριά ακούγονται επιχειρήματα όπως: «Αν αυτά τα κεφάλαια αποκτήθηκαν νόμιμα (δηλαδή όχι από το εμπόριο ναρκωτικών, όπλων ή από άλλες παράνομες επιχειρήσεις) οι κάτοχοί τους μπορούν να τα κάνουν ό,τι θέλουν», όπως ακριβώς και η θεία Μαρία αποφασίζει να κρύψει τα λεφτά της κάτω απ’ το στρώμα. Θα υπήρχε πρόβλημα μόνο αν τα κεφάλαια αυτά είχαν αποκτηθεί παράνομα.
Να σας θυμίσω σ’ αυτό το σημείο ότι τα κέρδη που αυτοί απέκτησαν δεν προήλθαν μόνο από το κεφάλαιο που επένδυσαν αλλά και από τους ανθρώπους που εργάστηκαν στις επιχειρήσεις τους, από τους δρόμους που έχουν κατασκευαστεί για να μπορούν να μεταφέρουν τα προϊόντα τους, από τη στήριξη που είχαν από το κράτος μέσω επιδοτήσεων, παροχής συμβουλών και φοροαπαλλαγών.
Τα κέρδη θα έπρεπε να επενδύονται στη χώρα στην οποία αποκτήθηκαν και, κυρίως, πρέπει να επενεπενδύονται στην επιχείρηση στην οποία δημιουργήθηκαν. Το κεφάλαιο πρέπει να δίνει τη μέγιστη παραγωγική του απόδοση. Το κεφάλαιο πρέπει να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, πρέπει να κατευθύνεται στην επέκταση και τη διαφοροποίηση της επιχείρησης. Αν αυτό δε συμβεί, το κεφάλαιο αυτό καταλήγει στο κύκλωμα της χρηματοοικονομικής κερδοσκοπίας.[1]
[1] Απόσπασμα από το Ανθρωπιστικό Έγγραφο (6ο Γράμμα στους Φίλους μου), Σίλο.
