H ρεαλιστική αναπαράσταση της προτροπής του  ποιήματος του Antonio Machado: «Caminante no hay camino, se trace el camino al caminar” (Ταξιδιώτη, δεν υπάρχει δρόμος, ο δρόμος φτιάχνεται καθώς περπατάς), είναι σήμερα η «πομπή» όλων αυτών των ανθρώπων που επιμένουν μες στην καταστροφή και το σκοταδισμό, να περπατούν κόντρα στα κλειστά σύνορα και το θάνατο.

Κι ας φαίνεται πως δεν υπάρχει δρόμος, «χαρτογραφούν» με τα βήματά τους ένα νέο κόσμο. Ο μόνος τρόπος να δικαιωθεί η θυσία τόσων ανθρώπων που χάθηκαν σε αυτή την πορεία, είναι η συνέχιση της πορείας. Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, ο θάνατος υπηρετεί  πάντα τη Ζωή. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που πληγήκαν βάναυσα από το θάνατο, τάσσονται με την Ζωή γι΄ αυτό και συνεχίζουν να προχωρούν. Από τον αχό των βημάτων τους  ανακύπτουν επίμονα ερωτήματα: Τί είναι Ζωή; Τι περιεχόμενο της δίνουμε; Είναι ερωτήματα ικανά να μας βγάλουν από την απάθεια και τον κομφορμισμό.

Η ανθρωπιστική τραγωδία που ζούμε μπορεί να μας οδηγήσει στο ανθρωπολογικό νόημα του πολιτισμού. Έχουμε πολλά να διδαχτούμε από τους ανθρώπους που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο μέσον του κυκλώνα της ανθρωπιστικής τραγωδίας.

Προχωρούν αρματωμένοι με μια μαχητική αγάπη. Επιμένοντας «στο δικαίωμα και το καθήκον τους να μάχονται, να καταγγέλλουν και να αναγγέλλουν». Είναι ανάγκη να συντονιστούμε όλοι με τον παλμό αυτής της «πομπής». Τον παλμό που αντηχεί στην καρδιά του Ανθρώπου.

Πρώτα και κύρια η καρδιά  της παιδείας  οφείλει να συνηχεί αυτόν τον παλμό. Δεν είναι τυχαίο πως σπέρματα αυτής της «αρματωμένης αγάπης», σύμφωνα με τον ποιητή Tiago de Melo, συναντάμε στη  εκπαιδευτική πράξη του Paulo Freire : «..η αγάπη στην οποία αναφέρομαι, το όραμα για το οποίο αγωνίζομαι και για την πραγματοποίηση του οποίου διαρκώς προετοιμάζομαι, προϋποθέτει πως θα εφεύρω μέσα μου, μέσα στην κοινωνική μου εμπειρία, ακόμη μια ποιότητα: το θάρρος να αγωνιστώ και να αγαπήσω».

Το κάλεσμα της ΕΛΜΕ Λακωνίας για τη διοργάνωση αντιπολεμικού φεστιβάλ βρήκε ανταπόκριση.

Αυτό το δρόμο της διδασκαλίας που εστιάζει «στην παρουσία μου στον κόσμο με τον κόσμο», ανακάλεσε η ΕΛΜΕ Λακωνίας με πρόσκληση «σε κάθε ενδιαφερόμενο άτομο ή κοινωνικό – συλλογικό φορέα που επιθυμεί να πάρει μέρος στην διοργάνωση Αντιπολεμικού Φεστιβάλ Αλληλεγγύης στους Πρόσφυγες. Το φεστιβάλ αναλαμβάνουν έξι φορείς και προστίθενται διαρκώς και άλλες συλλογικότητες και πρωτοβουλίες που το στηρίζουν.

Στo πλαίσιo της διοργάνωσής του, (15-16-17 Απριλίου στη Σπάρτη), οι διοργανωτές καλούν τους ενδιαφερομένους εκπαιδευτικούς και μαθητές κάθε σχολείου Α-Β/θμιας εκπαίδευσης να συμμετέχουν στους ακόλουθους τομείς καλλιτεχνικής έκφρασης:

– Σε γραπτό ποίημα /διήγημα / έκθεση με θέμα: «Παιδιά – Πρόσφυγες, τα αθώα θύματα των πολέμων».

– Αφίσα – φωτογραφία, γκράφιτι, σκίτσο, κόμικ, βίντεο (3΄) με θέμα την Προσφυγική μετακίνηση των πληθυσμών προς την Ευρώπη.

– Μουσική σύνθεση ή μελοποίηση, με θέμα το προσφυγικό πρόβλημα.

– Δραματοποίηση ενός σχετικού περιστατικού.

– Ραδιοφωνική παραγωγή εκπομπής 30΄ με θέμα: «Συγγνώμη, Αϋλάν!»

Τα έργα που θα παραχθούν, θα προβληθούν, εκτεθούν, διαβαστούν και ακουστούν κατά τις ημέρες της διοργάνωσης της αντιπολεμικής εκδήλωσης από τους ίδιους τους μαθητές.

Με αυτή την πρωτοβουλία η ΕΛΜΕ Λακωνίας επιχειρεί να δώσει  στην έννοια «εγγράμματος» την πολιτική έννοια του όρου, προσκαλώντας τους μαθητές σε μια εκ νέου ανάγνωση της πραγματικότητας μέσα από τη δημιουργία. Δημιουργία  από την οποία για να έχει συνέχεια και αντίκρισμα στο προσωπικό και κοινωνικό γίγνεσθαι, είναι ανάγκη να προκύψει η ενασχόληση των μαθητών με πολιτικές  πρακτικές που έχουν στόχο τον κοινωνικό μετασχηματισμό.

Ο P. Freire επέμενε στην ανάγκη ο εκπαιδευτικός να έχει τη συνειδητότητα ότι είναι πολιτικό υποκείμενο ώστε να γίνεται ξεκάθαρος σχετικά με τις επιλογές και τα όνειρά του. Να αναγνωρίζει ότι τα όνειρα και οι επιλογές του είναι ως προς την ουσία τους πολιτικά και ως προς το περιεχόμενο τους παιδαγωγικά. Να κάνει πράξη μια εκπαίδευση που να διεγείρει κριτικά τη συνείδηση του μαθητή παράλληλα με τη δική του. Αυτό προϋποθέτει να  εργάζεται επίμονα ενάντια στους  μύθους και τις προκαταλήψεις που μας αλλοιώνουν. Να τολμά ενάντια στους φόβους του να  έρχεται αντιμέτωπος με την έκφραση της κυρίαρχης ιδεολογίας και εξουσίας. Να «εκπαιδεύει» το φόβο του, μέσα τελικά από τον οποίο γεννιέται το θάρρος.

Η πρωτοβουλία της ΕΛΜΕ Λακωνίας θα μπορούσε να είναι η αρχή μιας συλλογιστικής πάνω στην προβληματική της εκπαίδευσης σήμερα. Είναι  ανάγκη οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί να σταθούν κριτικά απέναντι στην ίδια τη δράση τους και να θέσουν και στους μαθητές τους αυτή την πρόκληση, αν θέλουν να δώσουν ουσιαστικό περιεχόμενο σε αυτό το αντιπολεμικό φεστιβάλ.

Τα λόγια του P. Freire μας κρατούν σε αυτόν τον δρόμο:
«Η Παιδαγωγική των καταπιεσμένων που εμπνέεται από το γνήσιο ανθρωπισμό (κι όχι τη φιλανθρωπία), γενναιόδωρα προτείνεται ως παιδαγωγική του ανθρώπου. Η παιδαγωγική που ξεκινά από  τα εγωιστικά συμφέροντα των καταπιεστών (ένας εγωισμός ενδεδυμένος με την ψεύτικη γενναιοδωρία του πατερναλισμού) και καθιστά τους καταπιεσμένους αντικείμενο της φιλανθρωπίας τους, αποτελεί αυτή καθαυτή την ενσάρκωση και τη διατήρηση της καταπίεσης».

————————–

Οι αναφορές του κειμένου είναι από το βιβλίο Paulo Freire, Δέκα επιστολές προς εκείνους που τολμούν να διδάσκουν, Εκδόσεις Επίκεντρο.
Η διοργάνωση του φεστιβάλ στο facebook: https://www.facebook.com/events/239659653038034/