Αδιαμφισβήτητα, τα τελευταία χρόνια, πολύς κόσμος με προβλήματα υγείας ή προληπτικά, φαίνεται να έχει διαφορετική προσέγγιση στο θέμα «Υγεία» και να επιλέγει μαζί με την κλασσική δυτική θεραπεία που περιλαμβάνει φάρμακα, χειρουργείο, φυσιοθεραπευτική αποκατάσταση κ.ά, και μεθόδους εναλλακτικής ιατρικής. Ρεφλεξολογία, ενεργειακές θεραπείες (reiki, pranic healing), βότανα, κινέζικος βελονισμός, αρωματοθεραπεία, αγιουβέρδα, ομοιοπαθητική, χειροπρακτική είναι κάποιες από τις λεγόμενες εναλλακτικές θεραπείες που έχουν αυξήσει τους οπαδούς τους κατακόρυφα, όχι μόνο από την μεριά των ασθενών αλλά και από τη πλευρά γιατρών και παραϊατρικών επαγγελματιών. Σίγουρα η συζήτηση για το τι είναι ασφαλές, τι ενέχει ρίσκο, τι είναι αγύρτικο, τι κερδοσκοπικό, τι καταστροφικό, τι αντιεπιστημονικό, τι ύποπτο, τι σοφό είναι προκλητική και ενδιαφέρουσα, καθώς και οι δυο πλευρές έχουν παραδείγματα προς μίμηση αλλά και προς αποφυγή, έχουν πολλές φορές παρενέργειες και μπορούν να αποφέρουν χειροτέρευση της κλινικής εικόνας του ασθενή ή ακόμα και θάνατο.
Ποια θα πρέπει να είναι λοιπόν η στάση ενός σκεπτόμενου ατόμου που βρέθηκε σε μια δύσκολη στιγμή της ζωής του με κάποιο πρόβλημα υγείας; Σε κάθε περίπτωση η ψυχραιμία, η θετική σκέψη και η έρευνα συνίστανται σαν προαπαιτούμενα για την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής μεθόδου. Θα ήθελα όμως να παραθέσω κάποια κριτήρια επιλογής είτε μιας κλασσικής ιατρικής μεθόδου είτε μιας εναλλακτικής σύμφωνα με την εμπειρία μου στο τομέα της φυσικοθεραπείας για πάνω από μια δεκαετία, από προσωπική εμπειρία, από περιστατικά διαφόρων ασθενών, και από μια μικρότερη εμπειρία μου στο χώρο της εναλλακτικής ιατρικής.
Αυτά τα κριτήρια είναι:
Εμπειρία «θεραπευτή»
Καλό θα είναι πριν απευθυνθούμε οπουδήποτε να γνωρίζουμε την εμπειρία του ειδικού πάνω στο θέμα που μας απασχολεί. Αυτή μπορεί να προκύπτει από πτυχία, πιστοποιητικά παρακολούθησης σεμιναρίων, διάστημα αντιμετώπισης παρόμοιων περιστατικών, φήμη που έχει αποκτηθεί από ευχαριστημένους ασθενείς και συναδέλφους.
Τρόπος προσέγγισης προβλήματος
Κάθε «θεραπευτής» έχει το προσωπικό του τρόπο που προσεγγίζει ασθενείς αλλά και παθήσεις. Η αναζήτηση της αρχικής αιτίας του κάθε προβλήματος υγείας είναι μείζονος σημασίας στην οργάνωση ενός θεραπευτικού σχήματος από τον ειδικό. Πολλοί αντιμετωπίζουν και ανακουφίζουν συμπτώματα, που είναι βέβαια μέρος της θεραπείας, αλλά το κύριο μέλημα θα πρέπει να είναι η εύρεση και η εξάλειψη της αιτίας που προκάλεσε το πρόβλημα υγείας διαφορετικά το πρόβλημα θα επανεμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή αργότερα. Οπότε θα πρέπει ο ειδικός να πάρει στην αρχή της συνεδρίας από τον ασθενή ένα εμπεριστατωμένο ιστορικό υγείας χωρίς «έκπτωση» στις ερωτήσεις. Επίσης το κάθε θεραπευτικό σχήμα θα πρέπει να είναι εξατομικευμένο για το καθένα μας σύμφωνα με το ιστορικό, τις ανάγκες μας και τον ξεχωριστό οργανισμό μας. Όχι μια θεραπεία για όλους!
Αναλυτική περιγραφή προβλήματος και θεραπείας
Όλοι μας έχουμε βρεθεί να ακολουθούμε παθητικά τις εντολές ειδικών χωρίς καλά καλά να γνωρίζουμε ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα μας ή τι κάνουν τα φάρμακα ή τα σκευάσματα που παίρνουμε. Ο ειδικός είναι υποχρεωμένος να μας εξηγήσει με απλά λόγια τι μας συμβαίνει και πώς θα κινηθεί θεραπευτικά. Να περιγράψει πλεονεκτήματα και συνέπειες αυτών που μας προτείνει, ώστε εμείς να αποφασίσουμε αν θα συναινέσουμε στο σχέδιό του ή όχι.
Συνεχής επικοινωνία με τον «θεραπευτή»
Οτιδήποτε σχήμα επιλέξουμε να εφαρμόσουμε, πρέπει να γνωρίζουμε ότι θα πρέπει να παρατηρούμε τα αποτελέσματά του στον οργανισμό μας, ώστε ό,τι μας φέρει παρενέργειες ή δυσφορία, να το αναφέρουμε αμέσως στον «θεραπευτή» και εκείνος θα πρέπει είτε να αλλάξει το σχήμα και να μας προτείνει κάτι άλλο, ή να το σταματήσει και να μας παραπέμψει σε κάποιο άλλο θεραπευτή.
Ολιστική προσέγγιση ασθενών
Για το τέλος άφησα το πιο σημαντικό για μένα κριτήριο, όταν έχουμε να επιλέξουμε έναν «θεραπευτή». Είμαστε σώμα, νους και συναίσθημα και όταν ένα από αυτά νοσεί, νοσούν και τα υπόλοιπα. Θα πρέπει λοιπόν να αναζητούμε αιτίες των σωματικών μας προβλημάτων και στο περιβάλλον που βρισκόμαστε (σπίτι, εργασία, σχολείο, στρατός), στην συγκεκριμένη κατάσταση που βιώνουμε εκείνη την περίοδο, στο άγχος, στους φόβους μας. Ο «θεραπευτής» θα πρέπει να μάθει όλες αυτές τις παραμέτρους για να παρατηρήσει αν υπάρχει εξωτερικό ερέθισμα που πυροδοτεί συμπτώματα που σε άλλη περίπτωση θα ήταν σε λανθάνουσα κατάσταση και δεν θα μας ειδοποιούσαν για κάποιο πρόβλημα. Άρα μαζί με την θεραπεία σε φυσικό επίπεδο, θα πρέπει να λάβουμε συμβουλές όσον αφορά τον τρόπο ζωής μας (διατροφή, άσκηση, τεχνικές χαλάρωσης, χόμπυ) και γενικότερα την ποιότητα στις σκέψεις και στις σχέσεις μας με το περιβάλλον. Ο άνθρωπος είναι μια πολύπλευρη οντότητα και έτσι πρέπει να προσεγγίζεται.
Σαν επισφράγισμα των παραπάνω θέλω να τονίσω ότι ο όρος «θεραπευτής» είναι πολύ μεγάλη κουβέντα και προσωπική μου άποψη είναι ότι δεν είμαστε θεραπευτές. Βοηθούμε «ασθενείς» να ενισχύσουν το προσωπικό τους «σθένος» ώστε να αυτό-θεραπευτούν. Εκεί κρίνεται ο σωστός «θεραπευτής». Στην ενδυνάμωση και τη ολιστική προσέγγιση του ανθρώπου, είτε από την πλευρά της κλασσικής ιατρικής είτε από την εναλλακτική είτε σε συνδυασμό ορισμένες φορές. Ελπίζω κάποια στιγμή να πάψουν τα στεγανά και να ανοίξουν τα σύνορα ανάμεσα σε αυτές τις δυο προσεγγίσεις, ώστε η μια να συμπληρώνει και να ενισχύει την άλλη, με μόνο στόχο τη θεραπεία σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης ύπαρξης.