Σε έναν κόσμο γεμάτο σύγχυση σχετικά με τις αξίες και τις κατευθύνσεις, οι παλιοί μύθοι – που χρησιμοποιούνταν έως τώρα για να αποτελέσουν αναφορά για την ανθρωπότητα – στέκονται ωχροί συγκρινόμενοι με τις επιρροές των νέων πολιτιστικών προϊόντων που καταφθάνουν σε ένδοξη Technicolor, καθηλωτική 3D τεχνολογία, άμεσα προσβάσιμη. Δείτε για παράδειγμα τον Πόλεμο των Άστρων, ίσως η πιο υπερεκτιμένη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου, φαντασμαγορική, στο βάθος διασκεδαστική και ρετρό (δημιουργός της σειράς ο George Lucas, ο οποίος κέρδισε 4.05 δις $ από την πώληση των δικαιωμάτων στην Disney. Ω ναι, ρετρό είναι η μοντέρνα και κομψή λέξη για τίποτα το νέο).
Ο Πόλεμος των Άστρων ήταν πάντα μια καλή ταινία για τις δυνατές γυναίκες, αλλά όχι και για τις γυναίκες-ηρωίδες των Τζεντάϊ. Το ύφους-Muppet Συμβούλιο των Τζεντάϊ ήταν σταθερά και σχεδόν αποκλειστικά ανδρική υπόθεση. Μετά όμως από την τεράστια επιτυχία της έφηβης ηρωίδας στην ταινία Παιχνίδια Πείνας (Hunger Games) η Disney και οι εταιρείες παραγωγής της (Lionsgate και Color force) ένωσαν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν έναν συναρπαστικό θηλυκό χαρακτήρα, που εντάχθηκε και αναπτύχθηκε για να ισορροπήσει τους ισολογισμούς. Θα καταφέρει άραγε να γίνει μία Τζεντάϊ το στροβίλισμα των αναμενόμενων κερδών, ύψους δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων, των επόμενων δύο παραγωγών; Αγωνιώ!
Έτσι, μια ακόμη παλιά, καλή ταινία για το καλό και το κακό (Χολιγουντιανού στυλ) είναι εδώ. Το καλό και κακό στο Χόλιγουντ αγγίζει πάντα ύψη φονταμενταλιστικού Ζωροαστρισμού, αλλά η αντίφαση εδώ έγκειται στο ότι το «Καλό» δικαιολογεί, δοξάζει και προωθεί τα πιο ακραία επίπεδα εκδίκησης και βίας. Το μήνυμα είναι ότι στο όνομα του «καλού», μπορείς να εισβάλεις, να σκοτώσεις, να κάνεις χρήση μη στελεχωμένων αεροσκαφών, να αγνοήσεις τις «παράπλευρες απώλειες» και να αρχίσεις πολέμους ενάντια σε άλλους πολιτισμούς. Αυτό το μηχανισμό προπαγάνδας δεν τον συναντάμε μόνο στο Χόλιγουντ. Τόσο η Ναζιστική Γερμανία όσο και η Σοβιετική Ένωση είναι ανάλογης εμβέλειας παραδείγματα, για να μην αναφέρουμε πώς τα Μαζικά Μέσα Επικοινωνίας χρησιμοποιήθηκαν ως πολιτικό εργαλείο παντού.
Αυτό που μεταβάλει μια ταινία όπως ο Πόλεμος των Άστρων σε “εξέχουσα” είναι η πολιτιστική διείσδυσή της. Είμαι σίγουρη ότι σε όλο τον κόσμο, η ταινία θα παρακολουθηθεί από ανθρώπους από όλα τα κοινωνικά στρώματα και όλες τις πεποιθήσεις. Ως εκ τούτου, η κριτική αυτή δεν αφορά μια ταινία αλλά κάτι μεγαλύτερο το οποίο επηρεάζει τον πολιτισμό.
Είθε η Δύναμη να είναι μαζί μας.
Η “Δύναμη” ήταν πάντα το ενδιαφέρον κομμάτι της σειράς, δηλαδή η χορήγηση μιας δόσης μυθικό-πνευματικού σε κάτι που διαφορετικά θα ήταν μια ακόμη σειρά επιστημονικής φαντασίας, η οποία είναι ταυτόχρονα παλιά και σύγχρονη, πνευματική αλλά όχι απαραίτητα θρησκευτική. Δεν είναι ντετερμινιστική δεδομένου ότι φαίνεται οι άνθρωποι να έχουν δυνατότητα επιλογής για το με ποια πλευρά (της Δύναμης, Φωτεινής ή Σκοτεινής) θα συνταχθούν. Όπως και στη ζωή του κάθε ατόμου, έτσι και στην ταινία υπάρχουν ενδείξεις, υπάρχει μια αναζήτηση, υπάρχουν απογοητεύσεις και όμορφες στιγμές γεμάτες νόημα. Εν ολίγοις, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως και μια αντανάκλαση της σημερινής κατάστασης του πνεύματος στην ανθρώπινη κοινωνία. Παρόλα αυτά εν μέσω της βίας και των ειδικών εφέ που συνεχώς αποσπούν την προσοχή κάποιος μπορεί να παρατηρήσει την σκοπιμότητα του εγχειρήματος.
Υπάρχει όμως ένα σημαντικό στοιχείο εδώ: Η “Δύναμη” πραγματικά υπάρχει. Δεν είναι το τηλεκινητικό εφέ που είθισται να παρουσιάζεται στις μαγικές σκηνές της ταινίας (συχνά χρησιμοποιούμενο για να αποκτήσει κανείς μία σπάθη φωτός κατά τη διάρκεια ενός υπέρ-βίαιου αγώνα), αλλά ότι τα ανθρώπινα όντα μπορούν να το βιώσουν στο ίδιο τους το σώμα με την ικανότητα να τροποποιούν τη συνείδηση στην προώθηση μιας ζωής με εσωτερική ενότητα και επιτρέποντας μια δυνατότητα υπερβατικότητας. Όμως, σε αντίθεση με το παγκόσμιο δόγμα του Πολέμου των Άστρων η “Δύναμη” αποδυναμώνεται και καταστρέφεται από εκδίκηση και βία, δηλαδή, από την αντίφαση. Υπό αυτή την έννοια η ταινία αυτή πρέπει να κυκλοφορήσει με μια «προειδοποίηση υγείας» όχι για το σώμα αλλά για το πνεύμα.
Δεδομένου λοιπόν ότι μπορώ να εγγυηθώ μόνο για την προσωπική μου εμπειρία, παραθέτω εδώ ένα σύνδεσμο για μια απόλυτα μη βίαιη πορεία προς τη “Δύναμη”. Φυσικά μπορεί να υπάρχουν και άλλοι τρόποι. Αν αυτή η ταινία καταφέρει να εμπνεύσει τους ανθρώπους να ξεκινήσουν τη δική τους αναζήτηση θα ήθελα να πω σχετικά με την τελική αποτίμησή της ότι, σε αυτή την περίπτωση, θα αποτελεί ένα ενδιαφέρον πολιτιστικό αγαθό.
