Το κέντρο κράτησης Γκουαντάναμο –σύμβολο βασανισμού, ανταπόδοσης και αόριστης κράτησης χωρίς προηγούμενη απαγγελία κατηγοριών ή δίκη– μπήκε στον 15ο χρόνο λειτουργίας του.
Αμέσως μετά την εκλογή του το 2009, ο Μπαράκ Ομπάμπα υποσχέθηκε το κλείσιμο του στρατοπέδου μέσα σε διάστημα ενός έτους.
Επτά χρόνια μετά, το διαβόητο κέντρο κράτησης παραμένει ανοιχτό.
Add your voice: call on President Obama to close Guantánamo
Τι είναι το Γκουαντάναμο;
Στον απόηχο των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2011 στις ΗΠΑ, η κυβέρνηση –με επικεφαλής τον Πρόεδρο Τζορτζ Μπους- κήρυξε τον ‘πόλεμο στην τρομοκρατία’. Ο ίδιος ο Μπους επικαλέστηκε ως επιχείρημα το ότι η ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας και διαφύλαξης της ασφάλειας του κόσμου υπερίσχυε την υποχρέωσης για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το Γκουαντάναμο συστάθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες τον Ιανουάριο του 2002 ως χώρος όπου οι αρχές των ΗΠΑ θα κρατούσαν άτομα που θεωρούσαν ως «μαχητές του εχθρού» σ’ αυτό τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Οι πρώτοι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο, που βρίσκεται στην Κούβα, τον Ιανουάριο του 2002.
Η επιλογή του Γκουαντάναμο δεν ήταν τυχαία, η κυβέρνηση των ΗΠΑ επεδίωξε την εγκατάσταση του συγκεκριμένου κέντρου κράτησης σε ένα μέρος όπου δεν εφαρμόζεται ούτε το αμερικανικό ούτε το διεθνές δίκαιο.
Οι εγκαταστάσεις στο Γκουαντάναμο έχουν γίνει έμβλημα των κατάφωρων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που η κυβέρνηση των ΗΠΑ διαπράττει στο όνομα της αντιτρομοκρατικής της πολιτικής.
Παράνομες κρατήσεις και καταχρηστικές δίκες
779 άνθρωποι έχουν οδηγηθεί έκτοτε στο κέντρο κράτησης. Από αυτούς, μόνο επτά έχουν καταδικαστεί, εξ αυτών πέντε ως αποτέλεσμα προδικαστικού συμβιβασμού που έγινε υπό τον όρο να δηλώσουν ένοχοι με αντάλλαγμα την απελευθέρωσή τους από τη βάση. Αυτοί οι άνθρωποι δικάστηκαν από ‘στρατιωτική επιτροπή’. Οι νομικές διαδικασίες δεν ανταποκρίνονταν στα πρότυπα δίκαιης δίκης.
Μόνο ένας από τους κρατουμένους στο Γκουαντάναμο έχει μεταφερθεί στις ΗΠΑ για να δικαστεί από πολιτικό δικαστήριο.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 107 κρατούμενοι στο κέντρο κράτησης του Γκουαντάναμο. Για 47 εξ’ αυτών υπάρχει εντολή μεταφορά τους, αλλά παραμένουν ακόμη φυλακισμένοι.
Shaker Aamer
Ο Shaker Aamer ήταν ένας από τους πρώτους κρατούμενους που έφτασαν στον Κόλπο του Γκουαντάναμο το 2002. Συνελήφθη στο Αφγανιστάν τον Νοέμβριο του 2001 όπου, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, εργαζόταν για μια φιλανθρωπική οργάνωση της Σαουδικής Αραβίας.
Μετά 13 χρόνια στο Γκουαντάναμο χωρίς απαγγελία κατηγορίας ή δίκη, και χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την οικογένειά του, ο Shaker Aamer τελικά απελευθερώθηκε και επέστρεψε στο σπίτι του στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Οκτώβριο του 2015.
Στην πραγματικότητα η μεταφορά του είχε ήδη εγκριθεί από το 2007, απόδειξη ότι οι αρχές των ΗΠΑ δεν είχαν σκοπό να τον προσαγάγουν σε δίκη τα τελευταία οχτώ χρόνια.
Ο δικηγόρος του Shaker Aamer ισχυρίζεται πως παρέμεινε φυλακισμένος τόσο καιρό επειδή υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας βασανισμών που έγιναν από πράκτορες των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασιλείου όσο εκείνος βρισκόταν σε κέντρο κράτησης στις ΗΠΑ. Ο Shaker Aamer ισχυρίστηκε πως αξιωματούχοι του MI5 βρίσκονταν στο δωμάτιο ενόσο εκείνος υποβαλλόταν σε βασανιστήρια, πράγμα που αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για ανεξάρτητη, δικαστική έρευνα σχετικά με την εμπλοκή του ΗΒ στο πρόγραμμα βασανισμών και ανταπόδοσης της CIA.
Απεργία πείνας
Δεκάδες τρόφιμοι του Γκουαντάναμο κατέφυγαν σε απεργίες πείνας διαμαρτυρόμενοι για τις συνθήκες και τη συνεχιζόμενη κράτησή τους. Κάποια στιγμή πάνω από 100 κρατούμενοι βρίσκονταν σε απεργία πείνας.
Τι κάνουμε γι’ αυτό
‘Εγώ, ο γιος μου Mohammed και η γυναίκα μου Asma ευχαριστούμε τα μέλη της Διεθνούς Αμνηστίας για τη στήριξή τους σε θέματα ανθρώπινων δικαιωμάτων… δε θα ξεχάσω ποτέ τη βοήθειά τους’.
Sami al-Hajj, καμεραμάν ττου τηλεοπτικού σταθμού Al Jazeera, κρατείται στο Γκουαντάναμο εδώ και έξι χρόνια.
Από τη στιγμή που ο πρώτος κρατούμενος μεταφέρθηκε στο Γκουαντάναμο το 2002 αγωνιζόμαστε για την άμεση απελευθέρωση όλων των κρατουμένων ή την απαγγελία κατηγορίας για κάποιο αναγνωρίσιμο ποινικό αδίκημα και τη διεξαγωγή δίκαιης δίκης.
Η διεθνής κατακραυγή οδήγησε πολλούς στην ανάκτηση της ελευθερίας τους. Αλλά περισσότεροι από 1000 παραμένουν κρατούμενοι και δε θα σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε μέχρι να δικαιωθούν.
Ενώ οι κυβερνήσεις πρέπει, ασφαλώς, να προστατεύουν τους πολίτες τους από την απειλή της τρομοκρατίας, αυτή η απειλή δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται για να δικαιολογεί την παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων ή την καταστολή της νόμιμης και δικαιολογημένης αντίθεσης και διαφωνίας.
Call on President Obama to urgently close the detention centre at Guantánamo Bay
https://www.amnesty.org.uk/guantanamo-bay-human-rights#.VpSFu7Z97s0