Στις 12 Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Αντίστασης των Ιθαγενών, ο Κάρλος Περέζ Γκουαρταμπέλ (Πρόεδρος της ECUARUNARI, της οργάνωσης του λαού Κίτσγουα στον Ισημερινό) μπήκε στον Ισημερινό με ένα διαβατήριο των Κίτσγουα (Kichwa). Είναι η πρώτη φορά που ένα διαβατήριο που εκδίδεται από αρχές Ιθαγενών γίνεται αποδεκτό ως μια μορφή ταυτότητας για να μπει κάποιος σε ένα «σύγχρονο» κράτος-έθνος, σημειώνοντας ένα ιστορικό προηγούμενο.

Οι αρχές, υπεύθυνες για τη μετανάστευση, στην αρχή βρέθηκαν σε σύγχυση, λέγοντας ότι δεν είχαν δει ποτέ άλλοτε ένα τέτοιο διαβατήριο, και δίστασαν για περίπου 30 λεπτά σχετικά με το τι έπρεπε να κάνουν. Ο Περέζ Γκουαρταμβέλ υποστήριξε ότι το πρώτο Άρθρο του Συντάγματος ορίζει τον Ισημερινό ως ένα «πολυεθνικό» κράτος και παρουσίασε επιπλέον 20 + συλλογικά δικαιώματα των αυτοχθόνων λαών: ένα διαβατήριο Ιθαγενών ήταν μία ακόμη μορφή άσκησης των δικαιώματα των ιθαγενών. Τελικά οι υπάλληλοι μετανάστευσης τον αφήσαν να περάσει, χωρίς να σφραγίσουν το Κίτσγουα διαβατήριο αλλά το δέχτηκαν ως μια μορφή ταυτότητας – σφραγίζοντας ωστόσο το έγγραφο μετανάστευσης, για να του επιτρέψουν την είσοδο στη χώρα. Αργότερα χρησιμοποίησε το ίδιο διαβατήριο για να πάρει μια εγχώρια πτήση μεταξύ Κίτο και Κουένκα: το διαβατήριο έγινε δεκτό από την ασφάλεια και τους υπαλλήλους της LAN χωρίς κανένα σχόλιο. Σε μια Γενική Συνέλευση το ίδιο απόγευμα, η ECUARUNARI πρόσφερε πάνω από εκατό διαβατήρια στα μέλη της.

Η επιτυχής είσοδος σε ένα κυρίαρχο κράτος-έθνος με ένα διαβατήριο Ιθαγενών αποτελεί ένα άνευ προηγούμενου νομικό ορόσημο στην Abya Yala*. Πρόκειται για μία ακόμη προσπάθεια για να επανέλθει στο προσκήνιο η διπλωματία για τους ιθαγενείς της Λατινικής Αμερικής. Ο δικηγόρος των Κίτσγουα, Περέζ Γκουαρταμπέλ, κέρδισε το κράτος στο δικό του έδαφος στον αγώνα για αυτοδιάθεση.

Της Manuela Rozental

*σ.τ.μ. Η Abya Yala, που στη γλώσσα των Κούνα σημαίνει «γη στην πλήρη ωριμότητά της» ή «γη του ζωτικού αίματος», είναι το όνομα που χρησιμοποιείται από τους ανθρώπους της φυλής Κούνα του Παναμά για να αναφερθούν στην αμερικανική ήπειρο πριν από την άφιξη του Κολόμβου.

Photo twitter carlosperezguartambe @perezunagua