Το Σαββατοκύριακο, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου για το ΝΑΤΟ και τη Ρωσίας στην περιοχή της Βαλτικής που διοργανώθηκε από την εκστρατεία “Όχι στον πόλεμο, Όχι στο ΝΑΤΟ”, ο Reiner Braun, ένας από τους προέδρους του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης συμμετέχοντας σε μία συνεδρίαση της επιτροπής με θέμα την Κοινή Ασφάλεια, έδωσε μια ομιλία βασισμένη στο ακόλουθο κείμενο το οποίο δημοσιεύει το Pressenza με την άδεια του συγγραφέα.

Βασικές Αρχές της Πολιτικής Κοινής Ασφάλειας

Reiner Braun, συμπρόεδρος της IPB

Αφιερώνω αυτό το κομμάτι στον Egon Bahr ο οποίος απεβίωσε πριν από λίγες εβδομάδες στην ηλικία των 93 ετών, το έργο ζωής του οποίου – όπως και των Willy Brandt, Olof Palme, Bruno Kreisky και Michael Gorbachev – είναι άρρηκτα συνδεμένο με την πολιτική κοινής ασφάλειας. Η πολιτική της «κοινής ασφάλειας» ξεκινά από την αρχή ότι η ασφάλεια ενός κράτους είναι αδιανόητη χωρίς την ασφάλεια των άλλων κρατών και ότι αυτή η ασφάλεια εξαρτάται αμοιβαία η μία από την άλλη. Έτσι, αυτή η ολοκληρωμένη πολιτική είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με την πολιτική του αποκλεισμού, όπως αυτή του ΝΑΤΟ, η οποία αποκλείει και περιθωριοποιεί και την πολιτική της αντιπαράθεσης και των κυρώσεων, όπως αυτή κατά της Ρωσίας.

Η Κοινή ασφάλεια δεν στρέφεται εναντίον κανενός, αλλά τους περιλαμβάνει όλους (τόσο σε περιφερειακό όσο και σε διεθνές επίπεδο) στις διαδικασίες και στις λύσεις. Ως εκ τούτου, η πολιτική κοινής ασφάλειας είναι πάντα πολιτική χωρίς, και εναλλακτική σε σχέση με, αμυντικές συμμαχίες, επειδή αυτές αποκλείουν και κλειδώνουν απ’ έξω ορισμένες χώρες – ή ακόμα χειρότερα – στρέφονται εμφανώς εναντίον τους.

Η πολιτική κοινής ασφάλειας είναι μια «επαναστατική ρήξη» με την παραδοσιακή έννοια της ασφάλειας ως εξουσίας και αναχαίτησης. Είναι μια πολιτική που βασίζεται και είναι υπέρ της προώθησης του διεθνούς δικαίου. Οι αρχές της κοινής ασφάλειας συνίστανται στην αποκήρυξη κάθε μορφής παρέμβασης, είτε είναι εξωτερική (στρατιωτική, πολιτική) ή εσωτερική (αλλαγή καθεστώτος). Η συνεργασία και ο διάλογος αποτελούν τη βάση των σχέσεων. Η ρητή αποκήρυξη της βίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής κοινής ασφάλειας – αυτό σημαίνει οποιοδήποτε είδος στρατιωτικής λύσης των συγκρούσεων, καθώς και η απειλή με αυτή. Επομένως το ΝΑΤΟ πρέπει να πεταχτεί στα σκουπίδια της ιστορίας.

Αυτό το είδος της πολιτικής αναγνωρίζει επίσης ότι δεν μπορούν όλα τα προβλήματα μεταξύ των εταίρων να λυθούν γρήγορα και άμεσα. Ιστορικά, η επανένωση της Γερμανίας έμεινε στην άκρη μέχρι να φτάσει η κατάλληλη στιγμή, όπως ακριβώς και σήμερα, οι διαφορετικές αντιλήψεις των γεγονότων που σχετίζονται με την Κριμαία πρέπει να αφεθούν στην άκρη.

Σε έναν κόσμο όπου υπάρχει Κοινή ασφάλεια, η οικονομική βοήθεια από το εξωτερικό είναι σημαντική και επιτρεπτή, και χρειάζεται:
1. Πλήρης διαφάνεια
2. Κοινά συμφέροντα, δηλαδή η συναίνεση βασίζεται στην εταιρική σχέση
3. Εμβάθυνση της συνεργασίας
Οι απαραίτητες δομές για την κοινή ασφάλεια και η εμπειρία υπάρχουν με τη μορφή των Ηνωμένων Εθνών, της ΔΑΣΕ και του ΟΑΣΕ, αλλά η πολιτική της κοινής ασφάλειας, η οποία εμφανίστηκε και αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, απαιτεί περαιτέρω ανάπτυξη υπό το πρίσμα του παγκοσμιοποιημένου κόσμου του 21ου αιώνα με τα νέα κέντρα εξουσίας.

Οι προκλήσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη της κοινής ασφάλειας είναι:

1. Ένας κόσμος με πολλούς πόλους αλλά ηγεμονικός
2. Η σχέση μεταξύ του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης των λαών και της πολιτικής κοινής ασφάλειας
3. Ο αφοπλισμός ατομικά, απαραίτητο στοιχείο της πολιτικής κοινής ασφάλειας
Όλα τα παραπάνω είναι τα αντίθετα της Δυτικής πολιτικής από 1991 (και όχι μόνο από το 2001), εκ των οποίων η πραγματικότητα είναι η εξής:

• Η επέκταση του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή δεν ήταν ποτέ ολοκληρωμένη, αλλά πάντα περιθωριοποιώντας, στρεφόταν εναντίον και περικύκλωνε “τους Άλλους”, σε αυτή την περίπτωση τη Ρωσία (και μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουαλία και την Κίνα). Ήταν κατά παράβαση των συμφωνιών και έχει δημιουργήσει τη σύγκρουση στην Ουκρανία.
• Μία “αντιπυραυλική ασπίδα” είναι υπό σύσταση.
• Η «Συνθήκη για τις Συμβατικές Ένοπλες Δυνάμεις στην Ευρώπη» δεν έχει επικυρωθεί.
• Η Δύση συνεχίζει να αναβαθμίζει το στρατό της. Και σε αυτό το πλαίσιο μπορούμε να απορρίψουμε το μύθο μιας άοπλης Γερμανίας: στοιχεία του SIPRI από το 2004 μέχρι το 2012 δείχνουν αύξηση κατά 3,8%, ανεβάζοντας τη Γερμανία από την 9η στην 7η θέση.
• Η διεθνής πολιτική δεν λειτουργεί χωρίς Συνεργασία: Ιράν, Μέση Ανατολή, πυρηνικός αφοπλισμός.
• Στην Ουκρανία κάθε τι που θα μπορούσε να είχε γίνει έγινε άσχημα και κατευθύνθηκε από προσωπικά συμφέροντα!!
Αυτό που είναι απαραίτητο είναι μια πολιτική αποκλιμάκωσης από τη βάση προς την κορυφή.

Με βάση τις συμφωνίες του Ελσίνκι πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η πολιτική κοινής ασφάλειας στον 21ο αιώνα είναι δυνατή μόνο με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Το δίδαγμα είναι σαφές: χωρίς κοινή ασφάλεια δεν υπάρχει ειρήνη, χωρίς αφοπλισμό δεν υπάρχει καμία πραγματική αποκλιμάκωση, χωρίς να το ειρηνιστικό κίνημα δεν υπάρχει τέλος στην αντιπαράθεση – και ο δεινόσαυρος ΝΑΤΟ ανήκει στα σκουπίδια της ιστορίας.