Από τη María Muñoz για το «Inspira»
Οι δυσκολίες συμφιλίωσης της εργασιακής με την οικογενειακή ζωή και η ανακάλυψη ότι η απόρριψη της επιστήμης ξεκινά σχεδόν στην παιδική ηλικία οδήγησε την επιστήμονα από τη Σεβίλλη στο να επανεφεύρει και να ενώσει τα πάθη της: την διδασκαλία, την έρευνα και τα παιδιά. Έτσι, γεννήθηκαν οι Μικροί Αλχημιστές, μία σειρά εργαστηρίων με πρακτικά πειράματα όπου διδάσκεται στους πιο μικρούς ότι η επιστήμη «δεν είναι μόνο δεδομένα» αλλά κυρίως, έρευνα και πειραματισμός με όλα όσα μας περιβάλλουν.
«Όλη μου τη ζωή έχω δουλέψει σε εργαστήρια, μέχρι που απέκτησα τα παιδιά μου, Τότε αποφάσισα να αφοσιωθώ σ’εκείνα και όταν θέλησα να επαναενσωματωθώ δεν ήταν πολύ εύκολο, κυρίως από δυσκολία να συνδυάσω την εργασιακή με την οικογενειακή ζωή», εξηγεί η Almudena Gil, διδάκτωρ στις Χημικές Επιστήμες, και δημιουργός των Μικρών Αλχημιστών. Άρχισε να σκέφτεται τι μπορούσε να κάνει και αμέσως της ήρθε στο νου ότι μπορούσε να είναι κάτι σχετικό με τη διδασκαλία, μία κλίση που την «πάγωσε», για να ασχοληθεί με το εργαστήριο.
«Ασχολιόμουν πολύ με το Ampa και τις δραστηριότητες του σχολείου των παιδιών μου και άρχισα να συνειδητοποιώ ότι από μικρά αρχίζουν να απορρίπτουν ό,τι έχει να κάνει με την Επιστήμη», υποδεικνύει, και αναφέρει ότι τα ίδια της τα παιδιά της έλεγαν: «Ωχ, σήμερα έχουμε «Cono» [Γνώση του Περιβάλλοντος]». Δεν καταλάβαινε πως είναι δυνατόν κάποιος να απορρίπτει αυτό το αντικείμενο, αλλά έβλεπε ότι στην τυπική εκπαίδευση των σχολικών κέντρων «έλειπε πολύ η πρακτική και ότι μόνο θεωρία διδάσκεται».
Δημιουργική επιστήμη
Άρχισε να παραδίδει εργαστήρια σε παραχωρούμενους χώρους, να επεξεργάζεται και να μορφοποιεί αυτό που ήθελε να διδάξει και δύο χρόνια αργότερα έχει ήδη ένα δικό της χώρο, καλοκαιρινά μαθήματα και εργαστήρια στο τέλος της εβδομάδας. “Η ιδέα είναι να κάνεις την επιστήμη δημιουργική, με τον ίδιο τρόπο που δημιουργείς μία ζωγραφιά, να μαθαίνουν να κάνουν τη δική τους εφεύρεση, το δικό τους πείραμα και τη δική τους παρατήρηση”, εξηγεί. Από εκεί και πέρα, τα εργαστήρια να είναι θεμελιωδώς πρακτικά και από κάποιες βασικές έννοιες τα παιδιά να κάνουν αυτό που περισσότερο τους ενδιαφέρει. “Σε κάποιους αρέσει περισσότερο να κοιτάζουν ζωϋφια, σε άλλους δραστηριότητες πιο τεχνολογικές και σε άλλους τα πειράματα”, εξηγεί η επιστήμονας.
“Ο σκοπός είναι να απολαμβάνουν, να αφιερώνουν τον απαραίτητο χρόνο επειδή η έρευνα απαιτεί υπομονή και στον τόσο γρήγορο κόσμο που ζούμε, σε κάποιους αυτό κοστίζει, σημειώνει. Η επιθυμία της είναι να αφυπνίσει το ενδιαφέρον για τη βασική έρευνα, “να θέλουν να μάθουν τι είναι αυτό που δεν βγήκε καλά από ένα πείραμα και να χαίρονται όταν βγαίνει, να γνωρίζουν από πού προέρχονται οι ουσίες, τι χρήσεις μπορούν να τους αποδοθούν και να μαθαίνουν ότι η επιστήμη υφίσταται σε όλα όσα μας περιβάλλουν”, δηλώνει.
Πειραματίζονται με αντικείμενα και καθετί που τα περιβάλλει: από το πώς φτιάχνουν ένα ελικόπτερο μαθαίνοντας να ωθούν μηχανικά κάποιες μικρές κατασκευές μέχρι να κινούν έναν πύραυλο με ένα σπίρτο και να ανακατεύουν έτσι τη χημεία με τη μηχανική. “Στα εργαστήρια του Ιουνίου προσπάθησαν να φτιάξουν γλειφιτζούρια από κρύσταλο αλλά δεν τους βγήκαν επειδή δεν είχαν υπομονή», σημειώνει.
Κλίσεις μεταξύ των κοριτσιών
Στα εργαστήρια -για παιδιά από πέντε ετών- έρχονται αγόρια και κορίτσια αλλά οι μορφές αντιμετώπισης των πειραμάτων είναι ξεκάθαρα διαφοροποιημένες. “Τα κορίτσια είναι πιο υπομονετικά, πιο παρατηρητικά είναι ικανά να συμπεράνουν μία αντίδραση δοκιμάζοντας και κοιτάζοντας, ενώ τα αγόρια είναι πιο ανυπόμονα και ενδιαφέρονται περισσότερο για το αποτέλεσμα παρά για τη διαδικασία”, περιγράφει.
Από την επαγγελματική της εμπειρία, επίσης φιλοδοξεί τα εργαστήρια να αφυπνίσουν επιστημονικές κλίσεις στα κορίτσια. “Στις σπουδές δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά και ήμαστε ισότιμες, αλλά οι άνδρες έχουν μία επαγγελματική σταδιοδρομία πολύ διαφορετική από τη δική μας”, επισημαίνει.
Σημειώνει ότι το κύριο πρόβλημα είναι το να μπορείς να συνδυάσεις ενδιαφέροντα, αλλά όχι το μοναδικό, επειδή πιστεύει ότι η δουλειά των γυναικών επιστημόνων είναι πιο αόρατη και οφείλουν να επιδείξουν το διπλάσιο. “Η δουλειά των ανδρών εξακολουθεί να εκτιμάται περισσότερο και εάν ένας άνδρας πει κάτι τον ακούνε περισσότερο από το εάν το πει μία γυναίκα”, επισημαίνει σχετικά με την εμπειρία της στα διάφορα εργαστήρια στα οποία έχει ερευνήσει. “Χρειάζονται περισσότερες γυναίκες επιστήμονες”, δηλώνει.
