Εβδομήντα οχτώ συνεντεύξεις με σημαντικούς ανθρώπους του πολιτισμού και του πνεύματος διαθέσιμες για τους τηλεθεατές του κόσμου.
«Η λογοτεχνία, ακόμη και η βαριά, η σοβαρή απευθύνεται σε ένα πλατύτερο κοινό» τόνιζε πάντα o Ανταίος Χρυσοστομίδης και επέμενε ότι «η λογοτεχνία είναι ανθρώπινο δημιούργημα και αφορά όλους τους ανθρώπους». Νομίζω όμως, ότι λίγοι άνθρωποι είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν με τόσο σημαντικούς διανοητές της εποχής μας όπως εκείνος.
Οι Ελληνες χάρη στη τηλεοπτική σειρά «Οι Κεραίες της Εποχής μου», είχαμε την ευκαιρία να έλθουμε σε επαφή με τη σκέψη, τους προβληματισμούς αλλά και τη καθημερινότητα των μεγαλύτερων συγγραφέων του μικρού αυτού πλανήτη που λέγεται Γη. Οι συμπατριώτες μου και εγώ, χάρη στο διανοητή Ανταίο, χάρη σε αυτήν την τηλεοπτική σειρά των 78 ολοκληρωμένων συνεντεύξεων είχαμε την ευκαιρία να μπούμε στα σπίτια και τα γραφεία, να ρεμβάσουμε στις βεράντες και να μαγειρέψουμε στις κουζίνες συγγραφέων και διανοητών της εποχής μας. Πέντε ολόκληρα χρόνια από το 2007 έως το 2012, οι Ελληνες περπατήσαμε δίπλα σε λίμνες και μέσα σε πάρκα, καθίσαμε σε παγκάκια κάτω από τη σκιά δέντρων για να «συνομιλήσουμε» μαζί τους, όχι για τα βιβλία τους, τη λογοτεχνία και την τέχνη του γραφιά αλλά για την πολιτική, τη φιλοσοφία και τον έρωτα. «Συμφάγαμε» μαζί τους σε εστιατόρια δίπλα στη θάλασσα για να τους ακούσουμε να μιλάνε για τα προβλήματα της δημοκρατίας στον δυτικό κόσμο, τον θρησκευτικό φανατισμό, το πρόβλημα των εθνικισμών, την κρίση των αξιών, τον ρατσισμό, τα ευρωπαϊκά ιστορικά τραύματα, την σεξουαλική ελευθερία και τόσα άλλα.
Χάρη στον Ανταίο Χρυσοστομίδη και τους συνεργάτες του η τόσο πολύπαθη, ελληνική δημόσια τηλεόραση διαθέτει το πολύτιμο οπτικοακουστικό υλικό αυτών των εκπομπών, ένα πανανθρώπινο αρχείο παγκόσμιας κληρονομιάς που όμοιο του δεν διαθέτουν τα μεγαλύτερα και αξιολογότερα ευρωπαϊκά δίκτυα όπως είναι η RAI, το BBC, η Deutsche Welle, κ.α. Στις εκπομπές αυτές βρίσκεται ένα αληθινό «οπλοστάσιο» γνώσεων των πιο αγαπημένων λογοτεχνών της υφηλίου. Η μικρή Ελλάδα, που 5 χρόνια τώρα «βασανίζει» τον πλανήτη, αυτή η μικρή χώρα της δημοκρατίας και του πολιτισμού, συνδράμει και αυτή με όλες της τις δυνάμεις σε μια διαφορετική παγκοσμιοποίηση, αυτή της παγκοσμιοποιημένης γνώσης και πολιτισμού, παραδίνοντας στις επόμενες γενιές μια μεγάλη κληρονομιά.
Ο Ανταίος ήξερε από νωρίς, ήταν άλλωστε κάτι που το έμαθε από τον Σοφιανό[1], ότι η κουλτούρα δεν είναι υπόθεση των λίγων. Ο διανοούμενος Ανταίος απευθύνθηκε στη δημόσια τηλεόραση (γνωρίζοντας πολύ καλά ο ίδιος ότι η τηλεόραση είναι ένα μέσο που αμφισβητείται έντονα από τους διανοούμενους, με τον ίδιο τρόπο που το έκανε παλιότερα όταν ήταν ο πρώτος διευθυντής της ελληνικής έκδοσης του Playboy) για να φέρει μέσα στο σπίτι μας τα «ιερά αυτά τέρατα» της λογοτεχνίας που άλλως θα έπρεπε να ταξιδέψουμε δεκάδες χιλιόμετρα μακριά για να τους ακούσουμε σε κάποια ακαδημαϊκή ομιλία τους. Και πέτυχε μια παγκόσμια συνομιλία μεταξύ διανοουμένων να επικοινωνηθεί στο τηλεοπτικό κοινό της Ελλάδας που με το πέρασμα των μηνών πύκνωνε και πολλαπλασιάζονταν με γεωμετρική πρόοδο.
Ο Ανταίος Χρυσοστομίδης ήταν ένας «ιδαλγός του βιβλίου» έγραψε στο δικό του επικήδειο ο Γ.Μπασκόζος. Ναι ήταν, όπως ήταν και ιδαλγός του κινηματογράφου, της μουσικής, της μαγειρικής, των ταξιδιών, της τέχνης, του πολιτισμού αλλά και της πολιτικής.
Ο Ανταίος ήταν φίλος μου και η «παρέα της Ρώμης», αυτόν τον Αύγουστο, έχασε τον ευγενή αρχηγό της. Χάρη στον Ανταίο, όλη η παρέα, ζήσαμε από κοντά στο σπίτι του στην Αθήνα τον N. Ammaniti και τη γλυκιά, δικηγόρο σύζυγό του, ένα εορταστικό βράδυ Χριστουγέννων. Την συντροφιά με τον Antonio Tabucchi στις ταβέρνες της ελληνικής επαρχίας κάποια ζεστά καλοκαίρια. Ο Ανταίος έφυγε από κοντά μας φέτος τον Αύγουστο και εμείς, η «παρέα της Ρώμης» θα μάθουμε να ζούμε με την ανυπόφορη σκέψη ότι δεν θα ξαναμιλήσουμε μαζί του, δεν θα τον ξαναδούμε. Παρηγοριά μας θα είναι οι μεταφράσεις του[2] αλλά και οι διηγήσεις του για τους John Le Carre, Daniel Kehlmann, Mario Vargas Llosa, Nadine Gordimer, Orchan Pamouk, Carlos Fuentes, Dario Fo, Ian McEwan, Amos Oz, Giasmina Chandra αλλά και τόσους άλλους και άλλες. Παρηγοριά μας θα είναι και οι θύμησες του από την μακαρονάδα που του μαγείρεψε ο Umberto Eco και τη βουτιά τους στην πισίνα του Ιταλού συγγραφέα αλλά πάνω από όλα, παρηγοριά και δύναμη μας θα είναι ο ίδιος ο Ανταίος και η ευγενής αγάπη του για την ζωή και τα ανθρώπινα.
Ανταίε μου…
* Ανταίος Χρυσοστομίδης, υπήρξε δημοσιογράφος, μεταφραστής και εκδότης, γεννήθηκε το 1952 στην Αίγυπτο και πέθανε τον Αύγουστο 2015 στην Αθήνα. http://www.oanagnostis.gr/pethane-o-anteos-chrisostomidis/
—————————————————————————————————-
[1] Σοφιανός Χρυσοστομίδης, δημοσιογράφος, αριστερός διανοητής και αγωνιστής της Αριστεράς, 1922-2014, ήταν πατέρας του Ανταίου.
[2] Ο Ανταίος Χρυσοστομίδης υπήρξε ο μεγαλύτερος σύγχρονος ίσως μεταφραστής της Ιταλικής λογοτεχνίας στην ελληνική γλώσσα και για το έργο του αυτό βραβεύτηκε από την Ιταλική δημοκρατία με τον τίτλο του Ιππότη Εργασίας, τιμώντας την προσφορά του στην εξάπλωση της ιταλικής κουλτούρας.
