Εμείς οι ανθρωπιστές οραματιζόμαστε και προσπαθούμε για ένα μέλλον στο οποίο όλοι οι λαοί του κόσμου να είναι μέρος ενός Παγκόσμιου Ανθρωπιστικού Έθνους. Με αυτό το σκεπτικό διαφέρει σε αυτή την ομαδοποίηση των λαών, αυτό που εμείς ονομάζουμε “διεθνοποίηση”, αυτό που είναι γνωστό ως «παγκοσμιοποίηση». Ενώ η διεθνοποίηση αφορά στην ενότητα των λαών, διατηρώντας όμως την κουλτούρα τους, η δεύτερη περίπτωση (παγκοσμιοποίηση) έχει να κάνει περισσότερο με την εξάπλωση και κυρίως διείσδυση του παγκόσμιου τραπεζικού και οικονομικού κεφαλαίου, με σκοπό να «πειθαρχεί» τις διάφορες χώρες κάτω από τη στρατηγική του.
Σίγουρα, σαν ανθρωπιστές ενθαρρύνουμε όλες τις προόδους που συμβαίνουν λόγω της ενσωμάτωσης των χωρών, εάν αυτό σημαίνει ένα προκαταρκτικό βήμα προς ένα μελλοντικό Παγκόσμιο Ανθρωπιστικό Έθνος. Και σίγουρα, η οικονομική ενσωμάτωση των χωρών είναι ένα σημαντικό κομμάτι αυτής της ένωσης. Αλλά δεν θα έπρεπε να είναι το πιο σημαντικό, ή σε κάθε περίπτωση θα έπρεπε να είναι κάτω από το ουσιαστικό συμφέρον που θα είχε να κάνει με την αληθινή ανάμειξη και αλληλεγγύη των λαών, όπου οι οικονομικές δομές θα ήταν στην υπηρεσία μίας, χωρίς σύνορα, ανθρωπιστικής ανάπτυξης. Και σίγουρα, εάν ένα ενιαίο νόμισμα θα βοηθούσε σε όλο αυτό, θα έπρεπε να δημιουργηθεί.
Αλλά, κάτι άλλο συμβαίνει σε κάποιες από τις αυτές τις ενοποιημένες περιφέρειες που υπάρχουν στον κόσμο, που δεν φαίνεται να έχουν φτιαχτεί προς όφελος των λαών, αλλά μάλλον προς όφελος των πολυεθνικών και του παγκοσμίου τραπεζικού συστήματος. Αυτή είναι η περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που φαίνεται να είναι φτιαγμένη όλο και περισσότερο για να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των τραπεζών και των πολυεθνικών, παρά των ίδιων των λαών. Και επίσης, η περίπτωση του ευρώ, που ισχυροποιεί την επέκταση των ισχυρότερων οικονομιών, διαλύοντας, ουσιαστικά, και υπερχρεώνοντας τις πιο αδύναμες οικονομίες. Στο μεταξύ, τα ΜΜΕ, πάντα «υπηρέτες» αυτών των ισχυρών κεφαλαίων, το μόνο που κάνουν είναι να προπαγανδίζουν στην κοινή γνώμη ότι οι χώρες που χαίρουν εκτίμησης είναι αυτές που εφαρμόζουν το νεοφιλελευθερισμό, ενώ εάν κάποια χώρα αντιμετωπίζει προβλήματα, είναι εξαιτίας των διεφθαρμένων κυβερνήσεων της και των ανίκανων λαών της. Με «διαίρει και βασίλευε» καταφέρνουν να μην υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ των λαών, εάν κάποιος λαός αντιμετωπίσει οικονομικά προβλήματα, απόρροια της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, και έτσι οι (ισχυρές) κυβερνήσεις να μπορούν να προβάλουν δικαιολογίες ώστε να είναι σκληροί με το λαό και επιεικείς με τις τράπεζες.
Όταν δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση και μετά η ευρωζώνη, ήδη υπήρχαν σημαντικές οικονομικές διαφορές ανάμεσα στις χώρες μέλη, διαφορές κυρίως στο επίπεδο της παραγωγής και της βιομηχανικής ανάπτυξης. Ιστορικά μιλώντας, για να υπερσκελίσουν αυτή τη διαφορά, οι χώρες με χαμηλότερη παραγωγή είχαν διαμορφώσει τη νομισματική τους αξία και είχαν διαχειριστεί τις εξαγωγές τους ώστε να πετύχουν μία οικονομική ισορροπία, που θα τους επέτρεπε να διατηρήσουν θέσεις εργασίας. Με αυτό τον τρόπο, η κάθε χώρα προσπαθούσε να διατηρήσει την οικονομική της ισορροπία, έχοντας την ως αφετηρία για ανάπτυξη, και το μέσο βιοτικό επίπεδο ήταν αυτό που άρμοζε στο επίπεδο της ανάπτυξης. Αλλά με το ξεκίνημα του ενιαίου νομίσματος και του ελεύθερου εμπορίου μέσα στην ευρωζώνη, οι χώρες μέλη της , ουσιαστικά «απέρριψαν» τους παραπάνω νόμους οικονομικής πολιτικής, θεωρώντας ότι αυτή η καινούργια ευρωπαϊκή οργάνωση θα εξομάλυνε τις «οικονομικές ασυμμετρίες» μεταξύ των χωρών. Αλλά η αλήθεια είναι ότι η Ε.Ε. οργάνωσε την οικονομία της σύμφωνα με τις αρχές του νεοφιλελευθερισμού, θεωρώντας ότι η πορεία της αγοράς θα έλυνε τα προβλήματα. Υποθέτοντας, ότι εκεί όπου υπήρχε ανεργία, θα πήγαιναν τα κεφάλαια για «να φυτέψουν τους σπόρους τους», ή ότι επίσης, οι άνεργοι θα μετανάστευαν προς εκεί που θα υπήρχαν θέσεις εργασίας. Υποθέτοντας, ότι τα κεφάλαια θα μετακινούνταν για να καλύψουν τις ανάγκες των επενδύσεων. Αλλά η ελευθερία κινήσεων μέσα στην ευρωζώνη, είχε άλλο αποτέλεσμα για κάθε πρωταγωνιστή της, μίας και μπορεί τα χρήματα να μπορούν να μετακινηθούν μέσα στην ευρωζώνη σε δευτερόλεπτα, αλλά τα επενδυτικά κεφάλαια χρειάζονται περισσότερο χρόνο, και οι άνθρωποι, παρ΄όλο που καταργήθηκαν τα σύνορα και μπορούσαν να μετακινούνται με ευκολία, στην ουσία όμως, οι οικογενειακοί και κοινωνικοί δεσμοί , καθώς και η διαφορετική κουλτούρα, δεν βοηθούν την μετανάστευση. Από την άλλη μεριά, ήδη έχει παρατηρηθεί στον υπόλοιπο κόσμο ότι η εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών έχει οδηγήσει σε κερδοσκοπία των τραπεζικών κεφαλαίων, σε μία συστηματική χρεοκοπία και διάλυση της βιομηχανίας σε πολλές χώρες; Έχουν οδηγήσει σε «διαρροή κεφαλαίων» προς «οικονομικούς παράδεισους» και τη μεταφορά των εργοστασίων σε «εργασιακούς παράδεισους». Και εάν ο «ιός του νεοφιλελευθερισμού» έχει κάνει όλα αυτά σε χώρες που διατηρούσαν την οικονομική τους ανεξαρτησία και το νόμισμά τους, πόσο χειρότερο είναι το αποτέλεσμα στις «ασθενείς χώρες»της ευρωζώνης.
Οπότε, εάν σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε κρίση και η Ευρωζώνη βρίσκεται σε αμφισβήτηση, δεν οφείλεται στο ότι ο κόσμος δεν είναι έτοιμος για ενοποίηση (παγκοσμιοποίηση), αλλά μάλλον στο ότι δεν μπόρεσε να ετοιμαστεί εξαιτίας του νεοφιλελευθερισμού.
Αλήθειες και ψέμματα όσον αφορά το χρέος
Η εκδοχή που κυκλοφορεί πολύ στην Ευρώπη σχετικά με την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, ρίχνει όλη την ευθύνη στις διεφθαρμένες κυβερνήσεις, οι οποίες ανεύθυνα υπερχρέωναν τη χώρα, σπαταλούσαν το φυσικό της πλούτο, είχαν διογκώσει το δημόσιο τομέα με συνέπεια το δημόσιο χρέος και επιπλέον “μαγείρεψαν” τα στοιχεία του δημοσιονομικού ελλείμματος με σκοπό να αποκρύψουν το δημόσιο έλλειμμα και το χρέος. Μέρος της ευθύνης ανήκει και στον ελληνικό λαό, ο οποίος τους ψήφιζε κατά συρροή, είχε ωφεληθεί από ένα σύστημα από «ρουσφέτια», πρώιμες συντάξεις, καταναλωτισμό, ψευδαίσθηση πλουτισμού βασισμένου σε μία «φούσκα» και ζώντας με περισσότερα από όσα τους επέτρεπε η οικονομία τους. Κάποιες από αυτές τις εκδοχές αποκαλύπτονται με δεδομένα και διαδίδονται με σκοπό να φανατίσουν τους λαούς άλλων χωρών, όπως την περίπτωση των Γερμανών, οι οποίοι έμαθαν ότι η ανώτατη σύνταξη στην Ελλάδα είναι στα 3.500 € ενώ στη Γερμανία είναι στα 3.100€ ή ότι η ηλικία ορισμένων επαγγελμάτων στην Ελλάδα που βγαίνουν σε σύνταξη είναι χαμηλότερη από την αντίστοιχη σε άλλες χώρες. Το ΙΚΑ, το οποίο είναι χρεωμένο και κατέχει ένα μεγάλο μέρος του δημοσίου ελλείμματος, πληρώνει συντάξεις σε 5, 5 εκατομμύρια ανθρώπους (ουσιαστικά το μισό του ελληνικού πληθυσμού), υπάρχουν πάνω από 600 επαγγέλματα στα οποία υπάρχει η πρόωρη σύνταξη και τα βαρέα ανθυγιεινά, μεταξύ των οποίων και οι κομμωτές, οι σερβιτόροι, οι παρουσιαστές ειδήσεων, οι μουσικοί και άλλες ειδικότητες, οι οποίες σε οποιαδήποτε άλλη χώρα θα συνταξιοδοτούνταν στην ίδια ηλικία με τους υπόλοιπους.
Αναφορικά με την είσπραξη των φόρων από την πλευρά του κράτους κι εκεί υπάρχει μεγάλη αναποτελεσματικότητα, αφού υπάρχει φοροδιαφυγή, πολύ ελεύθερη εργασία και επαγγελματίες που δεν μπαίνουν στο σύστημα, μέχρι και απαλλαγή του ΦΠΑ στα νησιά, όπου υπάρχουν μεγάλα κέρδη από τον τουρισμό, αλλά δεν καταλήγουν να δηλώνονται ώστε να φορολογούνται, το οποίο θα βοηθούσε στη μείωση του ελλείμματος. Έτσι η Ελλάδα αύξησε το δημόσιο χρέος σε 50% ανάμεσα στο 1999 και το 2007, και αυτό κατέληξε στην υπερχρέωση.
Με όλη αυτή την πληροφόρηση στα χέρια τους οι αντιπρόσωποι των υπολοίπων χωρών της Ε.Ε., σκληραίνουν τη στάση τους απέναντι στην Ελλάδα και απαιτούν όλο και περισσότερα μέτρα. Το να διαδίδονται επιλεκτικά αυτές τις πληροφορίες στα ΜΜΕ, οδηγούν τους λαούς αυτών των χωρών επίσης να σκληραίνουν και να στηρίζουν τις κυβερνήσεις τους στη στάση τους προς τους Έλληνες. Σίγουρα, τα περισσότερα από αυτά που λέγονται είναι αλήθεια, αν και όχι όλη αυτή η εμπάθεια και η απόκρυψη στοιχείων που «μαγειρεύουν» τα ΜΜΕ και τα «κυβερνητικά κοράκια». Υπάρχει όμως και άλλη πληροφόρηση, για την οποία κανείς δε μιλά, και υπάρχουν και άλλοι υπεύθυνοι για τους οποίους κανείς δεν αναφέρεται και οι οποίοι είναι οι Τράπεζες, οι πολυεθνικές και οι κυβερνήσεις που υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους.
Όταν κάποιος χρεώνεται είναι γιατί κάποιος άλλος του δανείζει, και εάν κάποιος υπερχρεώνεται ανεύθυνα είναι γιατί κάποιος τον δανείζει ανεύθυνα. Ή μήπως θα πρέπει να υποθέσουμε ότι οι τράπεζες που δάνειζαν στην Ελλάδα ήταν «φιλάνθρωποι» που πίστευαν στην χώρα και μετά βρέθηκαν εξαπατημένοι;
Όταν ξεκίνησε η παγκόσμια οικονομική κρίση, η αφορμή ήταν οι υπερχρεωμένες υποθήκες ή αλλιώς υποθήκες σκουπίδια, πάνω στις οποίες στήθηκε ένα ολόκληρο τραπεζικό σύστημα εξαπάτησης από δάνεια για αποπληρωμή άλλων δανείων, των οποίων οι δανειζόμενοι ήταν φανερό ότι δεν θα μπορούσαν να πληρώσουν τα δάνεια τους, ενώ άλλοι (δανειστές) κατέληξαν κακοπληρωτές όταν «έσκασε η φούσκα»και η αξία των ακινήτων τους έπεσε στο ¼ της υποθήκης τους. Κανείς δε σκέφτηκε ότι οι υπεύθυνοι αυτής της τεράστιας απάτης υπήρξαν οι εκατομμύρια άνθρωποι που έχασαν τις κατοικίες τους , και ότι οι τράπεζες και τα τραπεζικά συστήματα που δημιούργησαν τη φούσκα και πολλαπλασίασαν αυτή την οικονομική απάτη ήταν οι αθώοι και γενναιόδωροι δανειστές που είχαν τυφλή εμπιστοσύνη στους οφειλέτες τους, και κατέληξαν χρεωμένοι. Παρ’ όλα αυτά , τα εκατοντάδες χιλιάδων εκατομμυρίων δολάρια που δαπανήθηκαν για να εξομαλυνθεί η κρίση δεν πήγαν σε αυτούς που έχασαν τα σπίτια τους, αλλά δαπανήθηκαν για να σωθούν οι τράπεζες. Και οι CEO που πρωταγωνίστησαν σε αυτή την απάτη, μετά, αναίσχυντα, επιβραβεύθηκαν και με επιπλέον «πρόστυχες» αμοιβές.
Αυτά όλα πρέπει να τα θυμόμαστε, γιατί οι τράπεζες που έκαναν υπερ-κερδοφόρα παιχνίδια δανείζοντας στις διεφθαρμένες ελληνικές κυβερνήσεις, όχι μόνο ήξεραν ότι η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αποπληρώσει, αλλά ουσιαστικά δεν τους ενδιάφερε, γιατί ήξεραν ότι στο τέλος οι τράπεζες θα σώνονταν. Και έτσι και έγινε: οι γαλλικές τράπεζες μείωσαν τα χρέη τους έναντι της Ελλάδας από 79.000 εκατομμύρια στα 1.300 εκατομμύρια, οι γερμανικές τράπεζες από 45.000 εκατομμύρια στα 10.000 εκατομμύρια και οι ιταλικές από τα 12.000 στα 1.000 εκατομμύρια. Και τώρα το μεγαλύτερο κομμάτι του χρέους πέρασε στα χέρια των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε απευθείας είτε μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (145.000 εκατομμύρια ευρώ) και επίσης στο ΔΝΤ και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δηλαδή, για άλλη μία φορά, οι κυβερνήσεις και οι διεθνείς οργανισμοί αποφάσισαν να σώσουν τις τράπεζες που ανεύθυνα δάνειζαν και τώρα λένε στους πολίτες τους ότι πρέπει να ξαναπάρουν αυτά που οι Έλληνες χρωστάνε στις χώρες τους, και με κάποιο τρόπο δίνουν να καταλάβουν στους Γερμανούς, τους Γάλλους, τους Ισπανούς και τους Ιταλούς, ότι έχουν πληρώσει φόρους για να σώσουν τους ανεύθυνους Έλληνες οι οποίοι ξοδέψανε τα λεφτά τους. Ένα πολύ καλοστημένο κόλπο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης για να βάλουν τον ένα λαό κόντρα στον άλλον, εξαφανίζοντας ουσιαστικά το ρόλο των ενόχων που έχουν οι κυβερνήσεις τους και η τραπεζική εξουσία.
Οι τράπεζες, φυσικά, γνωρίζουν την εξουσία που έχουν. Όχι μόνο εξουσιάζουν κυβερνήσεις με τις οποίες είναι συνεργάτες, αλλά επιπλέον, δεδομένου της πολυπλοκότητας του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος στο οποίο είναι βασισμένο το νεοφιλελεύθερο σύστημα, εκβιάζουν μία ολόκληρη κοινωνία, αφού όταν μία τράπεζα χρωστάει, παίρνει μαζί της στην αλυσίδα των απλήρωτων χρεωστικών της και ένα μεγάλο κομμάτι από την ουσιαστική οικονομία του κράτους, προκαλώντας έτσι το οικονομικό φαινόμενο του ντόμινο, κάτι που καμία κυβέρνηση δεν επιθυμεί, και ξεκινάει μία κατάσταση εκβιασμών, όπου οι κυβερνώντες άσχετα με τις πεποιθήσεις τους, καταλήγουν να υπερασπίζονται τα συμφέροντα των τραπεζών. Και σαν να μην έφτανε αυτό για να καταλάβουμε πως λειτουργεί το σύστημα, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι όταν μία τράπεζα ή ένας επενδυτικός οργανισμός πληρώνει το χρέος σε ένα κράτος που αδυνατεί να αποπληρώσει, αυτοί που παίρνουν αυτές τις αποφάσεις είναι οι επενδυτές αυτών των κεφαλαίων, οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι στο τέλος, αφότου αυτοί ανακτήσουν τα υπέρογκα κέρδη τους, αυτός που χάνει είναι αυτός είναι ο αποταμιευτής. Είναι για αυτό που την αποκλειστική ευθύνη σε όλο αυτό το κόλπο του χρέους, την έχουν αυτοί που τους δάνεισαν και όχι αυτοί που τόσο ανεύθυνα δανείστηκαν. Αφού για να υπερχρεωθεί μία χώρα πρέπει να έχει ανεύθυνες και διεφθαρμένες κυβερνήσεις, ακριβώς αυτό δείχνει να είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα της υπάρχουσας δημοκρατίας: ότι ο κόσμος ουσιαστικά έχει να διαλέξει ανάμεσα σε λάθος επιλογές, με τα ΜΜΕ να χειραγωγούν και το τραπέζι να είναι στρωμένο για τους γύπες του συστήματος, οι οποίοι αφού τα πάρουν όλα, αφήνουν τη χώρα σε κρίση, πετάνε μακριά και αφήνουν εκτεθειμένους ως υπεύθυνους τις κυβερνήσεις. Και σίγουρα, όταν δημιουργούνται αυτές οι φούσκες της ψεύτικης οικονομικής ευμάρειας που η βάση της είναι το χρέος, πολύς κόσμος πιστεύει ότι η ζωή του γίνεται καλύτερη, ότι μπορεί να καταναλώνει περισσότερο, ότι κάποια πράγματα που του δίνονται μετά τα θεωρεί δεδομένα και μετά δεν μπορεί να τα αποχωριστεί όταν του ανακοινώνουν ότι το πάρτυ τελείωσε. Αλλά δεν μπορείς να κατηγορήσεις τον κόσμο γιαυτό, καθώς δεν γνωρίζει τα οικονομικά κόλπα και τις οικονομικές απάτες που παίζονται, πίσω από κάθε οικονομική «φούσκα».
Η υπόθεση με τις χώρες σε οικονομική κρίση συμβαίνει εδώ και δεκαετίες. Τη δεκαετία του 80 ήταν η οικονομική κρίση και το χρέος των χωρών της Λατινικής Αμερικής, οπότε ήρθε το Σχέδιο Brady για να σώσει τις τράπεζες και να δώσει σε άλλα χέρια το χρέος. Μετά, τη δεκαετία του 90, ο νεοφιλελευθερισμός ξαναδημιούργησε το χρέος και τις «φούσκες», δημιουργώντας πολλές οικονομικές κρίσεις, από τις οποίες ξεχωρίζει η κρίση στην Αργεντινή, η οποία μοιάζει αρκετά με αυτή της Ελλάδας. Και κατά τη διάρκεια του νέου αιώνα, ξαναξεκίνησαν οι φούσκες, με επίκεντρο αυτήν στις ΗΠΑ, η οποία δημιούργησε την κρίση του χρέους σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Οι κυβερνήσεις αλλάζουν, οι λαοί αλλάζουν, αλλά πάντα, υπάρχει ένας ρόλος σε όλες τις κρίσεις: το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, το οποίο καταληστεύει, υπερχρεώνει και «τρώει» ότι έχει απομείνει από τα θύματά του, αφού τα εξαθλιώσει.
Γιαυτό νομίζουμε ότι οι Έλληνες πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους, φτιάχνοντας το φορολογικό τους σύστημα, περικόβοντας δαπάνες αναίτιες, καθαρίζοντας την διαφθορά. Και ίσως να πρέπει να μάθουν να ζουν με αυτά που πραγματικά βγάζουν, ενώ παράλληλα θα προσπαθούν να δημιουργήσουν και να αναπτυχθούν. Αλλά με κανένα τρόπο δεν πρέπει να πεινάσουν και να στερηθούν, ούτε να ιδιωτικοποιήσουν όλη τους την κληρονομιά για να αποπληρώσουν χρέη που δεν πρόκειται να αποπληρωθούν. Αλλά ούτε αυτό το χρέος πρέπει να το πληρώσουν άλλοι λαοί με τους φόρους, ούτε να χάσουν τις αποταμιεύσεις τους οι «καλή τη πίστη» επενδυτές. Το χρέος θα πρέπει να το πληρώσουν αυτοί που χειρίζονται το τραπεζικό σύστημα, ώστε να μη συνεχίζουν να καταληστεύουν και να χάσουν την εξουσία τους. Αλλά όσο αυτές οι κυβερνήσεις δεν τολμούν να πάνε κόντρα και να διαλύσουν την υπάρχουσα παγκόσμια τραπεζική εξουσία, θα πρέπει να εξηγήσουν στους συνεργάτες τους και τους επενδυτές τους, ότι σε αυτούς πέφτει η ευθύνη να πληρώσουν το τίμημα της απάτης των κυβερνήσεών τους με το τραπεζικό σύστημα.
Υπάρχει και άλλη πλευρά σε αυτό το χρέος, η οποία επίσης σχετίζεται με το νεοφιλελεύθερο μηχανισμό, γιατί αυτό στηρίζει και «τρέφει» τον καταναλωτισμό. Σε ένα κόσμο όπου ο πλούτος ολοένα και συγκεντρώνεται, όπου τα κέρδη των επιχειρήσεων συνεχώς αυξάνονται σε αντίθεση με τους μισθούς των εργαζομένων, και ενόσω τα κέρδη των τραπεζών «ρουφάνε» όλο και περισσότερο τον πλούτο από τις πηγές που θα έπρεπε να πηγαίνει στην παραγωγή και την εργασία, σε αυτόν τον κόσμο όπου οι μισθωτοί παίρνουν όλο και λιγότερο κομμάτι από την τούρτα, το μόνο που απομένει να διατηρήσουν είναι τα επίπεδα του καταναλωτισμού κατά τη διάρκεια του χρέους. Οπότε, σαν καλοστημένο κόλπο, από τη μία μεριά εμφανίζεται το τραπεζικό σύστημα υπερχρεώνοντας τις χώρες και τους ανθρώπους ώστε να καταναλώνουν, και από την άλλη εμφανίζονται οι πολυεθνικές προσφέροντας τα προϊόντα τους που πρέπει να αγοράσουν με τα δάνεια. Έτσι συνέβη και με την περίπτωση της Ελλάδας, γερμανικές και γαλλικές τράπεζες στήριζαν οικονομικά τον καταναλωτισμό των ελλήνων, και αυτός ο καταναλωτισμός ήταν σε μεγάλο βαθμό σε γερμανικά και γαλλικά προϊόντα (συμπεριλαμβανομένων των όπλων).
Η υπάρχουσα κατάσταση στην Ελλάδα
Σήμερα η Ελλάδα έχει ένα χρέος της τάξεως των 340.000 εκατομμυρίων ευρώ, που αντιστοιχεί στο 175% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος (ΑΕΕ) της. Μετά από όλα αυτά τα οικονομικά μέτρα που πάρθηκαν κάτω από τις απαιτήσεις της Τρόικα, αντί να εξομαλυνθεί το χρέος , το ΑΕΕ έπεσε στο 25%, η ανεργία έφτασε στο 26% του πληθυσμού ενώ στους νέους φτάνει στο 60%. Αυτό οδήγησε στη φτώχεια ένα πολύ μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού, σε εξώσεις κατοικιών και το ποσοστό των αυτοκτονιών είναι το μεγαλύτερο της Ευρώπης. Και όλες αυτές οι απάνθρωπες θυσίες ουσιαστικά δεν έχουν αλλάξει τίποτα, και τώρα θα πρέπει να διπλασιαστούν τα οικονομικά μέτρα και οι θυσίες για να μπορέσει σε περίπου μία διετία να φτάσει στο 3% το πρωτογενές πλεόνασμα ώστε να επιτρέψει να αποπληρωθεί, με το σταγονόμετρο βέβαια, ένα χρέος, που με αυτό το ρυθμό, θα χρειαστεί γύρω στα 50 χρόνια για να αποπληρωθεί. Αυτό το χρέος δεν μπορεί, δε γίνεται να αποπληρωθεί και όλοι το ξέρουν, με τη διαφορά ότι πριν να το ανακηρύξουν «χρέος μη βιώσιμο», θα προσπαθήσουν να αρπάξουν όλη την ελληνική κληρονομιά, υποχρεώνοντας σε ιδιωτικοποιήσεις με ανταλλαγή γύρω στα 50.000 εκατομμύρια ευρώ θα οποία θα πάνε κατευθείαν να αποπληρώσουν ένα κομμάτι από το χρέος. Δηλαδή, ο δρόμος που απλώνεται μπροστά μας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Τρόικα, είναι να εξαθλιώσουν τον λαό με ακόμα περισσότερα απάνθρωπα οικονομικά μέτρα, να «βγάλουν στο σφυρί» όλη την περιουσία του Κράτους, και μετά, όπως και να έχει, θα επέλθει η χρεοκοπία και σε αυτή την περίπτωση , θα βγάλουν τους Έλληνες από το ευρώ.
Η Ελλάδα συνεχώς πρέπει να αποπληρώνει χρέη εξαιτίας των διαφόρων Μνημονίων γι αυτό το τεράστιο χρέος, και αφού δεν μπορεί να τα πληρώνει με το δικό της προϋπολογισμό, υποχρεούται σε συνεχή οικονομική ενίσχυση με οικονομικά πακέτα της Τρόικα, και αυτή η βοήθεια δίνεται με ανταλλαγή ακόμα περισσότερα μέτρα και περικοπές. Εάν η Ελλάδα δε δεχθεί τα μέτρα που της επιβάλλονται, η Τρόικα δεν θα στηρίξει οικονομικά το χρέος και με την πρώτη καθυστέρηση αποπληρωμής, η χώρα θα έπεφτε σε χρεοκοπία. Και εάν χρεοκοπούσε, δεν θα λάμβανε περισσότερη ενίσχυση κανενός τύπου, οπότε και οι τράπεζες δεν θα είχαν ρευστό, αφού τα ευρώ δεν τα τυπώνει η Ελλάδα, αλλά η Ευρωπαϊκή Τράπεζα, και σε αυτή την περίπτωση θα υπήρχαν τραπεζικές διαρροές και πολύ σύντομα η κυβέρνηση θα έπρεπε να πληρώσει τους μισθούς και τις συντάξεις τυπώνοντας ένα είδος πληρωμής , το οποίο ουσιαστικά θα ήταν ένα καινούργιο νόμισμα. Δηλαδή, θα ήταν μια έξοδος από το ευρώ, εκ των πραγμάτων, αν και δεν θα ήταν δρομολογημένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η κατάσταση ήταν που πήγε να γίνει τις τελευταίες ημέρες, όταν έγινε το capital control και ο Τσίπρας έπρεπε να ξαναπάει και να ξαναδιαπραγματευτεί σε νέα βάση υπό απειλή, και παρ’ όλο που το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν εφαρμόστηκε από φόβο για τα χειρότερα. Ίσως ο Τσίπρας να πίστευε ότι με το «ΟΧΙ στα νέα μέτρα» στο Δημοψήφισμα του Ελληνικού λαού, να μπορούσε να διαπραγματευτεί με μεγαλύτερη δύναμη μπροστά στην Τρόικα, αλλά συνέβη το αντίθετο.
Στην πραγματικότητα, η ελληνική κυβέρνηση ήδη πριν από το δημοψήφισμα διατύπωνε ότι η πρόθεσή της δεν ήταν να βγει από το ευρώ, αλλά να «απαλύνει» τα οικονομικά μέτρα της καινούργιας συμφωνίας. Αλλά η αδυναμία τους σε αυτή τη περίπτωση ήταν αυτή ακριβώς: δεν ήταν διατεθειμένοι να βγουν από το ευρώ, δεν είχαν όμως προετοιμάσει ένα Σχέδιο Β για την περίπτωση που η Τρόικα δεν χαλάρωνε τις απαιτήσεις της, διότι ο μόνος τρόπος να παραμείνουν μέσα στο ευρώ είναι με την οικονομική βοήθεια της Τρόικα, και αυτή έβαλε τους όρους της.
Είναι κατανοητό ότι η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη και δεν υπάρχει καμία εύκολη λύση και οποιαδήποτε έξοδος θα έχει το τίμημά της και αυτό το τίμημα θα είναι υψηλό. Πολλοί συγκρίνουν την κατάσταση στην Ελλάδα με αυτή που έζησε η Αργεντινή από τα τέλη του 2001 και το 2002, και ουσιαστικά υπάρχουν πολλά κοινά. Εκείνη την εποχή η Αργεντινή είχε ένα νομισματικό καθεστώς όπου το αργεντίνικο πέσο ισούταν με ένα δολάριο. Αυτό είχε προκαλέσει μία υπερτίμηση του πέσο, το οποίο έκανε πολύ ακριβές τις εξαγωγές και πολύ φτηνές τις εισαγωγές, με το οποίο η εμπορική ισορροπία εισαγωγών – εξαγωγών ήταν ελλειμματική και βασιζόταν στο χρέος, οπότε οδηγήθηκε στη χρεοκοπία. Έφτασε μία στιγμή που το χρέος δεν μπορούσε να αποπληρωθεί, δε κατέφεραν να έρθουν σε συμφωνία για περαιτέρω οικονομική βοήθεια. Ξεκίνησε απόσυρση καταθέσεων από τις τράπεζες, οπότε και έκλεισαν οι τράπεζες και έγινε capital control, ύστερα ήρθε η χρεοκοπία και μετά έπρεπε να επιτευχθεί μετατρεψιμότητα του νομίσματος και υποτιμήθηκε στο 300%. Το κοινωνικό πλήγμα ήταν τεράστιο, ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού αντιμετώπισε φτώχεια, αυξήθηκε η ανεργία και υπήρχαν πολλές δικαστικές διαμάχες με τα δάνεια που ήταν σε δολάρια. Αλλά μετά από ένα χρόνο, η Αργεντινή άρχισε να ανακάμπτει οικονομικά, χάρη στην υποτίμηση ανασυγκροτήθηκε η βιομηχανία επιτρέποντας τις εισαγωγές προϊόντων, «κινήθηκε η αγορά» , αναπτύχθηκαν οι εξαγωγές, εξασφαλίζοντας συνάλλαγμα. Πρόσφατα το 2005, αφού η οικονομία βρίσκονταν σε υψηλά επίπεδα, η κυβέρνηση της Αργεντινής επανεξέτασε το χρέος της, με μία μείωση περίπου στα δύο τρίτα (του χρέους της).
Ο Τσίπρας σίγουρα γνωρίζει αυτό το παράδειγμα, το οποίο αναφέρουν οι Νομπελίστες Κρούγκμαν και Στίγκλιτς, όταν μιλούν για τα οικονομικά μέτρα που πρέπει να πάρει η Ελλάδα, και στην περίπτωση του Κρούγκμαν, υποστηρίζουν ότι η έξοδος από το ευρώ θα ήταν μία λύση. Αλλά μην ξεχνάμε κάτι, για να κατανοήσουμε τη θέση του Τσίπρα : ο Πρόεδρος Κίρσντερ, ο οποίος κυβέρνησε στην Αργεντινή από το 2003 όλη την περίοδο της ανασυγκρότησης και της ανάπτυξης της χώρας, βρήκε το «δρόμο στρωμένο» ήδη από τις δραστικές αποφάσεις που είχαν παρθεί από τρεις προηγούμενους Προέδρους. Δηλαδή η κρίση κατέστρεψε ήδη τρεις Προέδρους, παρά το γεγονός ότι για τα μέτρα που πήραν δεν είχαν άλλη επιλογή, αφού η χώρα είχε μείνει χωρίς νόμισμα για να πληρώσει το χρέος της. Για τον Τσίπρα είναι δύσκολο να διακρίνει κατά πόσο η άρνηση στα μέτρα που προτείνει η Τρόικα και ένα ενδεχόμενο Grexit θα τον οδηγούσε στο να είναι αυτός ο πρωθυπουργός που θα οδηγήσει την Ελλάδα στην ανάπτυξή της, Ή εάν το αρχικό χάος (που σίγουρα θα επέλθει) τον «κατασπαράξει», και όταν η Ελλάδα θα μπορέσει να βρει την άκρη στο τούνελ αυτός να είναι ήδη «ένα πολιτικό πτώμα», ένας άλλος πολιτικός θα έχει πάρει τη θέση του, και το πιο πιθανόν από άλλο κόμμα.
Από την άλλη μεριά, μπορούμε να πούμε ότι η ισχύουσα οικονομική κατάσταση της Ελλάδας είναι πολύ χειρότερη από αυτή της Αργεντινής εκείνης της εποχής, όχι μόνο λόγω του ότι το χρέος της Ελλάδας είναι υψηλότερο, σε σύγκριση με το ΑΕΠ της αλλά κυρίως διότι η Ελλάδα δε διαθέτει την παραγωγική δύναμη της Αργεντινής, η οποία είχε μία βιομηχανία η οποία μπορούσε να απασχολεί το 30% του εργασιακού πληθυσμού. Και επιπλέον, διότι η Αργεντινή εξάγει μεγάλες ποσότητες τροφίμων.
Από οικονομικής απόψεως, η ανάκαμψη της Ελλάδας μετά από μία ενδεχόμενη έξοδο της χώρας από το ευρώ, σίγουρα θα χρειαζόταν περισσότερο χρόνο σε σύγκριση με την περίπτωση της Αργεντινής, αλλά σε σύγκριση με τη σημερινή κατάσταση που βιώνουν οι Έλληνες θα προσέφερε την πιθανότητα καλυτέρευσης της ζωής και περισσότερη αισιοδοξία για το μέλλον.
Αλλά από την άλλη μεριά, θα πρέπει επίσης να αναφέρουμε, όσον αφορά πάντα τη σύγκριση Ελλάδας – Αργεντινής, ότι η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας είναι σαφώς πλεονεκτική σε σχέση με της Αργεντινής εκείνης της εποχής. Τότε η Αργεντινή βρισκόταν ουσιαστική αποξενωμένη, κυρίως λόγω της παραγωγικής της δύναμης, και υπολόγιζε μόνο στη βοήθεια από κάποιες γειτονικές χώρες της Λατινικής Αμερικής. Οπότε ήταν υποχρεωμένη να επιβιώσει και να αναπτυχθεί αποκλειστικά βασιζόμενη στις δικές της δυνάμεις. Αντιθέτως, η Ελλάδα θα μπορούσε να απευθυνθεί και σε άλλες πολιτικές χωρών, ώστε να καταφέρει μία πιο οργανωμένη έξοδο από το ευρώ. Εάν η Ε.Ε. θέλει να επιβάλλει στην Ελλάδα ακόμα σκληρότερα μέτρα, υπάρχουν – παρ’ όλα αυτά – κάποια μέλη της που διαφωνούν. Το ίδιο συμβαίνει ακόμα και στην ίδια την Τρόικα, ακόμα και στο ΔΝΤ υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να γίνει αναδιάρθρωση του χρέους, το οποίο δεν είναι αποπληρώσιμο. Και εκτός ευρωζώνης, η Ρωσία έχει δείξει ότι προτίθεται να βοηθήσει την Ελλάδα, και η Κίνα επίσης. Ακόμα και η ΗΠΑ, η οποία ανησυχεί κυρίως λόγω της γεωπολιτικής θέσης που κατέχει η Ελλάδα στο ΝΑΤΟ (και δεν επιθυμεί μία συμμαχία της Ελλάδας με τη Ρωσία), έχει εκφράσει τη γνώμη ότι αυτά τα μέτρα είναι απάνθρωπα. Με αυτά, θέλω να πω ότι η έξοδος από το ευρώ θα μπορούσε να γίνει πιο «ανώδυνα» εάν υπήρχαν προϋποθέσεις οικονομικής υποστήριξης από άλλες χώρες. Στην περίπτωση της Αργεντινής , ήδη από το 1998 είχε φανεί τι θα γινόταν στο μέλλον, και το κόμμα των ανθρωπιστών ήταν το μόνο που είχε προτείνει μία οργανωμένη έξοδο από το “καθεστώς της μετατρεψιμότητας” (régimen de convertibilidad). Εάν είχε γίνει τότε αυτό, ίσως να είχε αποφευχθεί το χάος που μετά επακολούθησε. Παρ’όλα αυτά, η τότε οικονομική κατάσταση συνεχίστηκε έως ότου η έξοδος έγινε βίαια και βασανιστικά. Θεωρούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε κατάσταση να αναπτύξει μία εξωτερική πολιτική, ψάχνοντας συμμάχους οι οποίοι θα την υποστηρίξουν οικονομικά (στηριζόμενη στον δικό της γεωπολιτικό και παραγωγικό πλούτο) και θα της επιτρέψουν να γυρίσει στη δραχμή χωρίς να πέσει σε υπερ – πληθωρισμό.
Εκτός από την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, υπάρχουν άλλες λύσεις;
Όπως αναφέραμε και πριν το ουσιαστικό πρόβλημα είναι ότι η δημιουργία της ευρωζώνης δε σχεδιάστηκε με βάση τις ανάγκες των λαών της, αλλά με βάση τα συμφέροντα των τραπεζών και των πολυεθνικών. Εξ ου και είναι τόσο δύσκολο να πάρει η Ευρωπαϊκή Ένωση άλλου είδους αποφάσεις. Αλλά φυσικά, εάν αντιδρούσαν και αποφάσιζαν να ξανοδομήσουν τα μέλη της, τότε υπάρχουν κι άλλες λύσεις, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για τα υπόλοιπα κράτη που αντιμετωπίζουν οικονομική κρίση. Η Γερμανία και τα κράτη φιλικά προσκείμενα σε αυτή, αντιδρούν στo να δημιουργήσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα επιπλέον χρηματοδότηση προς διάσωση των οφειλών, ισχυριζόμενοι ότι σε αυτή την περίπτωση θα παραβιάζονταν οι στόχοι του 2% (μέγιστο) του πληθωρισμού που ισχύουν για την ευρωζώνη. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η Γερμανία «φοβάται» μια αύξηση του πληθωρισμού, λόγω της τραυματικής εμπειρίας με τον υπερ – πληθωρισμό που έζησε μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που ουσιαστικά οδήγησε στο ναζισμό. Αλλά αυτό το επιχείρημα δεν πολυπείθει, μιας και μιλάμε για κάτι που συνέβη πριν από σχεδόν ένα αιώνα, σε μία κατάσταση εντελώς διαφορετική. Ο μοναδικός λόγος που εξηγεί τόση πολύ ανησυχία για μία πιο διευρυμένη νομισματική πολιτική, που στην τελική ίσως προσωρινά να αύξανε τον πληθωρισμό κατά 2 – 3 μονάδες, είναι η πρόθεσή της να δώσει παροχές στους τομείς με χρηματοδοτήσεις, χάνοντας την αξία τους.
Από την οικονομική κρίση δεν βγαίνεις με περισσότερα μέτρα και περισσότερη φτώχεια, βγαίνεις με σωστή πολιτική. Εδώ είναι που πρέπει να επέμβει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα, με το να απορροφήσει ένα σημαντικό μέρος του χρέους των κρατών, και χρηματοδοτώντας τα για να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη και την αγορά , ώστε να ξεπεραστεί η κρίση. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα μια ανατίμηση του ευρώ, το οποίο με τη σειρά του θα δημιουργούσε μία σχέση σοσιαλισμού ανάμεσα στα κράτη – μέλη της ευρωζώνης (θα εξισώνονταν τα χρέη ανάμεσα στις χώρες που χρωστάνε και σε αυτές που δεν χρωστάνε). Γιατί ο πραγματικός σκοπός θα έπρεπε να είναι η αλληλεγγύη ανάμεσα στα κράτη και όχι το οικονομικό συμφέρον. Αλλά απ’ ότι φαίνεται το πρότυπο της αλληλεγγύης δεν είναι το οχυρό σε αυτή την ευρωζώνη, οπότε οι χώρες με προβλήματα πρέπει να τα λύσουν με τα δικά τους μέσα. Προς το παρόν, κάτω από αυτό το πρίσμα είναι που η Ελλάδα πρέπει να υπολογίσει καλά τις επιλογές που έχει, οι οποίες είναι οι εξής:
– ή θα πρέπει να είναι σε μία συνεχή αγωνία για όλο και πιο απάνθρωπα μέτρα, λύση η οποία αναπόφευκτα θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα σε υποχρεωτική έξοδο
– ή μία εθελούσια έξοδο από το ευρώ, έχοντας πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα.
Ο Π. Κρούγκμαν (Νόμπελ Οικονομίας) , ο οποίος μέχρι πρότινος είχε τις αμφιβολίες του για μία ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, πρόσφατα υποστήριξε ότι αυτή είναι η μόνη λύση, λέγοντας ότι «λαμβάνοντας υπόψη την ανέχεια που υποφέρουν εδώ και χρόνια οι Έλληνες, προτιμότερο είναι να βγουν από το ευρώ, με τα όποια πλεονεκτήματα που θα έχει αυτό, από το να ζουν σε αυτή τη συνεχόμενη κόλαση».
Αλλά στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται μόνο για το ότι αδυνατώντας να αποπληρώσει η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει και θα βγει εκτός ευρωζώνης, δηλ. δεν θα απορροφάει ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα. Ούτε πρόκειται μόνο με το γεγονός ότι η Ελλάδα αποφασίζει να πληρώσει το χρέος της με το να καταδικάσει το λαό της σε φτώχεια και δυστυχία. Το θέμα είναι ότι ουσιαστικά, ένας από τους πρωταρχικούς λόγους της ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι ότι η Ελλάδα άρχισε να χρησιμοποιεί ένα ενιαίο νόμισμα, μαζί με άλλες πολύ ισχυρότερες της χώρες οικονομικά, τις οποίες απλά δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί. Η έξοδος από το ευρώ, ανεξάρτητα από το θέμα του χρέους, θα επέτρεπε στη χώρα να αναπτύξει και να βελτιώσει την αγορά της, να αυξήσει τις εξαγωγές, τον τουρισμό, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και εισοδήματα.
Θα μπορούσαμε επίσης να αναρωτηθούμε εάν, εκτός από την περίπτωση του Grexit, υπάρχει άλλος τρόπος για να αναπτυχθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας. Καταλήγουμε στα ίδια: αν η ευρωζώνη ήταν φτιαγμένη με τις αρχές της αλληλεγγύης των κρατών, όχι μόνο για να τις βοηθάει σε περίπτωση οικονομικού προβλήματος, αλλά κυρίως για να αναπτύσσουν την παραγωγή και το εμπόριο τους από το οποίο, βάζοντας το σαν προτεραιότητα της ευρωζώνης, θα ήταν όλες οι χώρες ωφελημένες. Σε αυτό ακριβώς το σημείο και με αυτή τη δυναμική θα έπρεπε να παρθούν οι απαραίτητες διορθώσεις προς την Ελλάδα ώστε να τη βοηθήσουν να μειωθεί ο ρόλος του κράτους προς την οικονομία της. Γιατί σε μία χώρα σε απόλυτη ανάπτυξη, είναι δυνατό να μειώνεται ο δημόσιος τομέας και να μετακινείται προς την ιδιωτική πρωτοβουλία, χωρίς να επηρεάζεται ο δείκτης της ανεργίας. Οπότε, το πρόβλημα θα λυνόταν από πολλές πλευρές, και θα μπορούσαν να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα χωρίς να χρειαστεί να βγει η χώρα από το ευρώ. Αλλά, αυτό όπως είπαμε δεν συνάδει με το σκεπτικό της ευρωζώνης.
Συμπερασματικά, σίγουρα θα ήταν πιθανό να λυθεί το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης, χωρίς την απειλή της εξόδου από το ευρώ. Αλλά αυτή η πιθανότητα είναι πολύ μακριά από τις πραγματικές βλέψεις των περισσότερων χωρών της Ευρώπης, οπότε η καλύτερη λύση για την ελληνική κρίση, είναι η έξοδος από το ευρώ.
Επιπτώσεις του GREXIT
Γνωρίζοντας ότι τίποτα δεν θα είναι εύκολο, οποιαδήποτε απόφαση και αν παρθεί θα επιφέρει δυσεπίλυτα προβλήματα. Αλλά, βγαίνοντας από το ευρώ, θα υπάρξει κάποια στιγμή φως στο τούνελ, ενώ συνεχίζοντας τα σκληρά μέτρα χωρίς τελειωμό, το μόνο που φαίνεται είναι η άβυσσος.
Ένα από τα πρώτα προβλήματα που θα φανούν με το Grexit, θα είναι η «φυγή» των καταθέσεων στο εξωτερικό, αφού ήδη μέσα στους προηγούμενους 9 μήνες, «έφυγαν» 42.000 εκατομμύρια € – και υποθέτουμε ότι εάν η Ελλάδα γυρίσει στη δραχμή, θα γίνει μία μαζική και άτακτη κίνηση του κόσμου προς τις τράπεζες προκειμένου να πάρει τα λεφτά του. Αυτό είναι σίγουρο, αλλά για αυτό τον λόγο υπάρχουν οι τραπεζικοί μηχανισμοί (capital control) των αναλήψεων και καταθέσεων, ώστε σε περίπτωση ανάγκης να μπορέσουν να το αποφύγουν, όπως κάνουν και έχουν κάνει και σε άλλες χώρες. Σίγουρα θα υπάρξει μαζική απόσυρση καταθέσεων και σίγουρα θα υπάρξουν διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις από χιλιάδες καταθέτες. Τον πρώτο καιρό θα υπάρξουν πολλές κοινωνικές αναταράξεις.
Άλλο πρόβλημα προς επίλυση θα είναι το λογιστικό, μιας και δεν πρόκειται μόνο για την υποτίμηση ενός ήδη υπάρχοντος νομίσματος, αντιθέτως θα πρέπει να τυπωθεί ένα καινούργιο, να δοθεί σε όλες τις τράπεζες, να το περάσουν σε όλα τα λογιστικά συστήματα, τους υπολογιστές, κλπ. Αναφερόμαστε σε ένα πολύπλοκο λογιστικό σύστημα, το οποίο θα αναγκάσει την κυβέρνηση σε μία μετάβαση με πολλές δυσκολίες από το ένα νόμισμα στο άλλο και η οποία θα διαρκέσει για πολλούς μήνες.
Άλλο θέμα προς επίλυση θα είναι τα χρέη που καλούνται να πληρώσουν οι Έλληνες προς άλλους Έλληνες ή / και με το εξωτερικό. Κατά βάθος, όσοι θα λαμβάνουν οφειλές από άλλους θα διαμαρτύρονται διότι θα τις λαμβάνουν σε δραχμές, το οποίο θα υποτιμήσει το ύψος της οφειλής. Και αυτοί που θα έχουν οφειλές με το εξωτερικό, ή θα πρέπει να έχουν υψηλές αποταμιεύσεις για να μπορέσουν να πληρώσουν, μιας και τα εισοδήματα τους θα είναι σε δραχμές ενώ οι οφειλές σε ευρώ, ή δεν θα μπορούν να είναι συνεπείς στις πληρωμές τους έως ότου ανακτηθεί και βελτιωθεί η οικονομική ισορροπία ανάμεσα στη δραχμή και τα ξένα νομίσματα.
Η Ελλάδα κάνει εισαγωγή σε πολλά προϊόντα, ανάμεσα σε αυτά τρόφιμα και φάρμακα και οι εμπορικές της συναλλαγές είναι προς όφελος των εισαγωγών, οπότε με μία έξοδο από το ευρώ, θα δημιουργηθεί ένας πληθωρισμός των εισαγόμενων προϊόντων, και ως εκ τούτου μία πτώση της αγοραστικής δύναμης του ελληνικού πληθυσμού σε σχέση με την υπόλοιπη ευρωζώνη. Σίγουρα, αυτή η σχετική πτώχευση θα μπορέσει να διοχετευθεί σε διάφορους τομείς, όπως η ίδια η κυβέρνηση αποφασίσει να διαχειριστεί τα αποθέματά της σε δραχμές, βοηθώντας τον πληθυσμό τον πιο φτωχό. Σε αντίθεση με τη σημερινή κατάσταση, όπου αυτοί που είναι μακροχρόνια άνεργοι είναι αυτοί που υποφέρουν περισσότερο στην οικονομική κρίση, με την υποτίμηση τα προβλήματα θα μοιραστούν εξίσου στον καθένα και όλοι θα πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτή τη σχετική πτώχευση, έως όταν αρχίσει πάλι να αναπτύσσεται η οικονομία και να ξαναγυρίσουν στην προηγούμενη τους κατάσταση.
Οι θετικές επιπτώσεις από την έξοδο από το ευρώ θα είναι σημαντικές, αν και θα αργήσουν να φανούν. Η Ελλάδα θα γίνει μία χώρα με χαμηλό κόστος ζωής, το οποίο θα ελκύσει περισσότερο τουρισμό και θα αναπτύξει τις εξαγωγές των προϊόντων της, τα οποία και αυτά με τη σειρά τους θα οδηγήσουν σε σημαντική εισροή συναλλάγματος, θα ωφεληθεί το εμπόριο εισαγωγών – εξαγωγών και θα ενδυναμώσει το συνάλλαγμα. Θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας στον τουρισμό και στους τομείς των εξαγωγών και θα περιορισθούν πολλές εισαγωγές προϊόντων.
Συμπεραίνοντας, εάν η Ελλάδα βγει από το ευρώ είναι γιατί ουσιαστικά πτώχευσε οπότε για μεγάλο διάστημα δεν θα μπορεί να πληρώνει το εξωτερικό της χρέος, το οποίο θα της δημιουργήσει πρόβλημα με χρηματοδοτήσεις από το εξωτερικό και θα δημιουργηθούν κόντρες σε πολιτικό επίπεδο, αλλά τουλάχιστον θα έχει σταματήσει η «οικονομική αιμορραγία». Οι Έλληνες θα πρέπει ουσιαστικά να ζήσουν με ό,τι παράγουν, αλλά τουλάχιστον δεν θα χρειαστεί να υποστούν ακόμα περισσότερα και πιο απάνθρωπα οικονομικά μέτρα για να πληρωθούν χρέη που δεν πληρώνονται. Και σίγουρα, το γεγονός ότι θα έχουν το δικό τους νόμισμα και θα μπορούν οι ίδιοι μόνοι τους – αυτόνομοι – να διαχειρίζονται τα οικονομικά τους θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να εκμεταλλευτεί τα κέρδη ώστε να δημιουργηθεί η ανάπτυξη. Είναι αναπόφευκτο ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να καλυτερεύσει το φορολογικό σύστημα και να αναδιοργανώσει το δημόσιο τομέα.
Θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε λέγοντας ότι, σήμερα, οι Έλληνες βρίσκονται σε μία κατάσταση συνεχούς επιδεινωμένης πτώχευσης, και η συνέχισή της απλά θα χειροτερεύει πολύ την κατάσταση, αφού ότι και να γίνει το χρέος δεν θα μπορέσει να αποπληρωθεί, οπότε οι Έλληνες θα αναγκαστούν να πουλήσουν όλη τη δημόσια περιουσία και αφού γίνει και αυτό θα επέλθει η πτώχευση και θα τους πετάξουν με τη βία έξω από το ευρώ, θα βρεθούν αντιμέτωποι με μία κατάσταση πολύ χειρότερη από τη σημερινή. Ενώ εάν η Ελλάδα βγει με τη δική της απόφαση από το ευρώ τώρα, θα υπάρξει αναμφισβήτητα μία περίοδος πάρα πολύ δύσκολη – στην αρχή – αλλά σιγά σιγά θα ανακάμψει, και αργότερα θα αρχίσει η ανάπτυξη, με την ανάκτηση της εργασίας και της ποιότητας ζωής, ίσως όχι όπως ήταν παλιά, αλλά σίγουρα καλύτερα από αυτή τη ζωή που υποφέρουν τώρα με αυτά τα απάνθρωπα οικονομικά μέτρα.
(μετάφραση στα ελληνικά: Σουζάνα Κοτσάμπαση)