Ein  Finanzbericht der  Oxford Economics/Haver Analytics, der Ende Mai erstellt wurde rührt die “stillen Wasser” der letzten Tage wieder auf (wenn so etwas möglich ist in einem brodelnden Land, angesichts der Parlamentsabstimmung über die berühmten „Reformen“, die von der Troika verlangt werden. Reformen, die sowohl als Kontext und auch als Maßnahmen zu einer Vergewaltigung unserer Souveränität führen und einen Angriff auf den demokratischen Prozess  darstellen).

Warum sollte ich, als einfaches (wenn auch aktives) Mitglied der sozialen Bewegungen diesen Bericht überhaupt beachten? Da ich kein Wirtschaftsexperte bin, kann ich ihn ja kaum verstehen.

Erst einmal weil es ein Bericht ist, der sich mit den möglichen Folgen eines Grexit aus der Eurozone für die griechische Gesellschaft beschäftigt. Automatisch gibt das den Gesprächen einen neuen Rahmen, besonders wenn man davon ausgeht, dass es einen koordinierten Weg raus aus der Eurozone geben könnte. Von nun an werden die Gespräche technischer sein müssen. Bis jetzt wurde ein möglicher Grexit nur von den Parlamentarien, den Ministern, ja sogar vom Premierminister selbst diskutiert. Er tat selbiges bei seinem letzten Interview im Fernsehen. Dort sagte er, wenn man jetzt eine Rente von 800 Euros hat, wird man nach dem Austritt aus der Eurozone nur noch 800 Drachmen haben.

An zweiter Stelle sollte jedes Gespräch sorgfältig alle existierenden Pläne und auch die aus der Vergangenheit untersuchen, anstatt mit besonderen Maßnahmen zu drohen (Anmerkung der Autorin: es handelt sich um Maßnahmen, die in bestimmten Fällen bei Politikern angewendet werden können). Der Dialog muss endlich frei werden von Slogans und zum Punkt kommen. Die Bewegung, die den Austritt aus der Eurozone als beste Lösung raus aus den fest zupackenden Klauen der Währung befindet, sollte das bei ihrer Diskussion beachten. Dabei muss man aber beachten, dass der Bericht herausgegeben wurde bevor Griechenland über die Reformen abgestimmt hat. Es gibt einen vermehrten Dialog zwischen Wirtschaftsanalytikern und den Politikern beider Seiten, es gibt immer mehr Argumente und verschiedene Gesichtspunkte.

Drittens sollte dieser Bericht der Gesellschaft die Dimensionen eines Grexit wirklich begreiflich machen können, damit man ernsthaft darüber nachdenken kann und vorbereitet ist, und wir nicht wieder dasselbe erleben wie in den letzten 5 Jahren.  Schlimme Momente, basierend auf Schocktheorien, die angesichts eines Schwalls an Katastrophen zu falschen Antworten geführt haben und so mitten in einer „blühenden“ Europäischen Union eine große menschliche Krise produziert haben. Der Bericht lässt uns auch über den Einfluss nachdenken, den das Ganze auf unsere Gewohnheiten als Verbraucher haben wird, darüber, wie die heutige Produktion im Land, die zu leistenden Hilfsmaßnahmen, mögliche zukünftige Berufe, an die Verbesserung unserer Tourismus Dienstleistungen, die immer ökonomischer und konkurrenzfähiger mit anderen Ländern aus der Eurozone sein könnten und somit wird es mehr Touristen geben. Wir werden auch die Möglichkeit haben uns besser zu organisieren, unsere Kräfte zu konzentrieren, damit wir das, was uns von unserem sozialen Netzwerk und vom Staat noch geblieben ist, nicht verlieren. Wir werden uns um die ausgegrenzten Leute kümmern können, vor allen Dingen um die täglichen Bedürfnisse und das Gesundheitswesen.  Das haben wir zwar die letzten fünf Jahre auch gemacht, aber jetzt geht es darum es organisierter und „koordinierter“ zu tun. Wir könnten sogar wieder eine Perspektive gewinnen, wann wir uns erholt haben werden (dies sieht der Oxford/Economics/Haver Analytics Bericht in zwei Jahren).

Die Form jedoch, wie der Bericht der griechischen Öffentlichkeit durch die offiziellen, das System unterstützende Medien, vorgestellt wurde, hat wieder einmal die wahre Natur dieser billigen Propaganda aufgedeckt. Damit meine ich diese widerwärtige Sichtweise, die bei den Europawahlen letztes Jahr, bei den Wahlen im Januar und auch beim Referendum im Juli geherrscht hat und die immer gemeiner wird. Andere beratende Unternehmen wurden von den Multinationalen hinzu gezogen, um den Bericht als angst machende Sensationsnachricht zu verbreiten. Auch die Unterstützer von Grexit wissen, dass es nicht einfach werden wird. Eines dieser Unternehmen hat 2007 L. Lavrendiales als „Unternehmer des Jahres“ gekrönt, wenig später kam er ins Gefängnis im Zusammenhang mit einem 700 Millionen Eurodarlehen der Proton Bank. Aber anstatt aus diesem Fehler zu lernen (wenn wir mal davon ausgehen, dass es nicht vorauszusehen war) benutzt dieses Unternehmen erneut den gleichen brutalen Kommunikationsstil und versucht uns dazu zu bringen einen Grexit als die Hölle zu sehen. All das ohne Vorbehalte angesichts einer delikaten Angelegenheit, die in der Eurozone noch nie dagewesen ist. Was ich mit meinem einfachen Gemüt von dem Bericht verstanden habe, auch wenn der Bericht alle Eventualitäten mit einbezieht, so werden doch bei einem Grexit sicherlich andere unvorhergesehene Dinge auftauchen, sowohl positive wie negative, aus wirtschaftlicher, geopolitischer und auch aus menschlicher Sicht.

Sotto voce:

  • Den Bericht gibt es nicht kostenlos, man kann Teile für 1500 Euro kaufen. Das ist normal auf diesem Gebiet, es sind Informationen, die wir von denen erhalten, die die Information und die Verbreitung de Resultate finanziert haben.
  • Einige Tage bevor dieser Bericht fertiggestellt wurde, habe ich in einer Webseite von Oxford Economics folgendes gelesen: Seit 1945  haben mehr als 70 Länder Währungsunionen verlassen. Nur in wenigen Fällen gab es einen Rückgang der Produktion und in einigen kann man dies mit Faktoren wie Bürgerkrieg oder den Übergang von einer Planwirtschaft in eine Marktwirtschaft erklären. Geschichtlich betrachtet und angesichts der Tatsache, dass ein Austritt aus dem Euro sicher Schwierigkeiten bringen wird, kann bei einem Grexit das BIP zu Beginn um 10% sinken. Anmerkung der Autorin: andere pessimistischere Wirtschaftsexperten, die jedoch auf jeden Fall für eine Rückkehr zu einer nationalen Währung sind, sind der Meinung das es zu 30% kommen kann. Der Verlust an Produktivität kann jedoch geringer sein, wenn man den Rückzug aus dem Euro gut steuert (http://www.oxfordeconomics.com/releases/2015-04-28/must-grexit-be-a-disaster-some-lessons-from-history)
  • Ich frage mich, wer diesen Rückzug wohl gut steuern könnte. Ich frage mich auch, wer ein neues Memorandum “verfassen” soll, vor allem weil ja in einer nicht mehr funktionierenden Demokratie darüber abgestimmt werden soll und es muss von einer Regierung umgesetzt werden, deren Premierminister offen erklärt, dass er nicht daran glaubt.

Dank an Konstantinos Koulaxis  für Informationen zu diesem Artikel.

[1] http://www.thepressproject.gr/article/74802/Ksekina-i-diki-gia-to-skandalo-tis-Proton-bank

[2] http://costaslapavitsas.blogspot.gr/ [3] http://www.oxfordeconomics.com/releases/2015-04-28/must-grexit-be-a-disaster-some-lessons-from-history

Übersetzung aus dem Englischen von Marita Simon

Griechische Fassung:

Grexit reloaded: η διαδικασία της αποδαιμονοποίησης ξεκίνησε; Τα «ήσυχα» νερά των τελευταίων ημερών (αν υπάρχει αυτό σε μια χώρα που πραγματικά βράζει, περνώντας «προαπαιτούμενα μέτρα» στο Κοινοβούλιό της μέσα σε διάστημα 10 ημερών που τόσο ως προς το περιεχόμενό τους όσο και ως προς τη διαδικασία με την οποία αυτό γίνεται μετατρέπονται σε καταπάτηση της εθνικής κυριαρχίας και του σεβασμού των δημοκρατικών μας διαδικασιών) ήρθε να ταράξει η οικονομική έκθεση Oxford Economics/Haver Analytics, που εκπονήθηκε στα τέλη του Μαΐου 2015. Γιατί εμένα, που δεν είμαι οικονομολόγος ώστε να μπορώ εύκολα να την μελετήσω αλλά είμαι ένα απλό αλλά ενεργό μέρος της κοινωνίας των πολιτών να με ενδιαφέρει μια τέτοια μελέτη; Αρχικά, γιατί είναι μια έκθεση που μετρά τις επιπτώσεις που θα έχει η πιθανή έξοδος από την ευρωζώνη στην ελληνική κοινωνία. Αυτόματα ο διάλογος μπαίνει σε άλλο πλαίσιο, τουλάχιστον για την περίπτωση της συντεταγμένης εξόδου. Από την έκθεση αυτή και μετά κάθε συζήτηση οφείλει να γίνει ακόμα πιο τεχνική, να αφήσει στην άκρη τον τρόπο με τον οποίο μέχρι στιγμής αντιμετωπιζόταν η έξοδος από την ευρωζώνη, από παρατρεχάμενους, βουλευτές, Υπουργούς ακόμα και από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό (με εκείνο το ανεκδιήγητο τα 800 ευρώ θα γίνουν 800 δραχμές που μας σέρβιρε στην τελευταία του συνέντευξη στην ΕΡΤ). Οφείλει να εξετάσει προσεκτικά κάθε σχέδιο που υπάρχει ή υπήρξε αντί να το απειλεί με ειδικά δικαστήρια, οφείλει να αφήσει στην άκρη τα σλόγκαν και να μπει στην ουσία. Το κίνημα που υποστηρίζει την έξοδο από το ευρώ ως την πιο βιώσιμη λύση για τις χώρες που στραγγαλίζονται από το νόμισμα πρέπει να θεωρεί ότι από αυτή την έκθεση και μετά (η οποία μάλιστα συντάχθηκε πριν ψηφιστούν τα προαπαιτούμενα για νέο μνημόνιο μέτρα από τη Βουλή των Ελλήνων), το σενάριο αυτό μπαίνει για τα καλά στο τραπέζι των συζητήσεων. Ο διάλογος μεταξύ των οικονομικών αναλυτών και των πολιτικών που εκπροσωπούν τις αντίστοιχες θέσεις δυναμώνει, τα επιχειρήματα και οι οπτικές γωνίες της ανάλυσης πληθαίνουν. Δεύτερον, γιατί δίνεται στην κοινωνία των πολιτών η δυνατότητα να αντιληφθούμε τις διαστάσεις μιας εξόδου από το ευρώ, να ξεκινήσουμε να σκεπτόμαστε σοβαρά γύρω από αυτές και να προετοιμαστούμε, πριν βρεθούμε αντιμέτωποι με καταστάσεις σαν αυτές που ζήσαμε εδώ και 5 χρόνια που βασίστηκαν στη θεωρία του σοκ και προκάλεσαν μια άνευ προηγουμένου αδυναμία απάντησης στη βροχή των γεγονότων και μια άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κρίση (τουλάχιστον για τα χρόνια που η ευρωπαϊκή ιδέα ευημερεί). Μας δίνει τη δυνατότητα να ξεκινήσουμε να σκεφτόμαστε τις καταναλωτικές μας συνήθειες που σίγουρα θα υποστούν ακόμα μεγαλύτερο πλήγμα, τη σημερινή παραγωγή της χώρας και το φιλί της ζωής που χρειάζεται, τα πιθανά επαγγέλματα του μέλλοντος, μια ορθότερη επένδυση στην ποιότητα των τουριστικών υπηρεσιών μας που θα είναι σίγουρα φτηνότερες στην περίπτωση εξόδου σε σύγκριση με άλλες χώρες της ευρωζώνης, άρα θα αυξηθεί η ζήτηση. Να δράσουμε οργανωμένα συγκεντρώνοντας δυνάμεις για να μην διαλυθεί τελείως ότι έχει απομείνει από τον κοινωνικό ιστό και το κράτος πρόνοιας, να φροντίσουμε όσους/ες θα μείνουν έξω από το σύστημα κυρίως όσον αφορά τις καθημερινές τους ανάγκες και τα σημαντικά ζητήματα υγείας, περίθαλψης και φάρμακου. Ό,τι δηλαδή κάνουμε εδώ και 5 χρόνια, αλλά πιο σοβαρά, πιο «συντεταγμένα» κι εμείς, πιο οργανωμένα και ίσως και με μια προοπτική ανάκαμψης (όπως τουλάχιστον προβλέπει ότι θα συμβεί από το δεύτερο χρόνο και μετά και η ίδια η έκθεση Oxford Economics/Haver Analytics). Τρίτον, γιατί με τον τρόπο που πλασαρίστηκε η έκθεση στο ελληνικό κοινό από τα mainstream ΜΜΕ που στηρίζουν το σύστημα ξεσκεπάστηκε το πρόσωπο της φτηνής προπαγάνδας για μια ακόμα φορά. Είναι η ίδια αηδιαστική προσέγγιση που βιώσαμε στις ευρωεκλογές, στις εθνικές εκλογές τον περασμένο Ιανουάριο, που είδαμε στο δημοψήφισμα του Ιουλίου και που κορυφώνεται από το δημοψήφισμα και μετά. Επιστρατεύτηκε μια άλλη εταιρία, που εξειδικεύεται στην παροχή συμβουλών σε πολυεθνικές εταιρείες και με τη βοήθεια των παχιών τίτλων και της καλλιέργειας του φόβου παρουσίασε μέρος της έκθεσης, υπερτονίζοντας το βραχυπρόθεσμο διάστημα, χρονικό περιθώριο που ακόμα και οι υποστηρικτές του Grexit εξηγούν ότι δεν θα είναι ένας περίπατος. Η ίδια αυτή εταιρεία είχε αναδείξει το 2007 σε επιχειρηματία της χρονιάς τον Λ. Λαυρεντιάδη, ο οποίος τρία χρόνια μετά κρίθηκε προφυλακιστέος για το σκάνδαλο παροχής επισφαλών δανείων ύψους 700 περίπου εκατομμυρίων ευρώ της Proton Bank[1] σε μια ογκώδη δικογραφία που εμπλέκονται συνολικά 42 άτομα. Και αντί να μάθει από το λάθος αυτό ή να δεχθώ ότι έστω δεν μπορούσε να το προβλέψει έρχεται τώρα να μας επιβάλλει με έναν τουλάχιστον κακόγουστο επικοινωνιακά τρόπο, το μέρος της έκθεσης της Oxford Economics / Haver Analytics που αυτή επιθυμεί, πλασάροντάς το μάλιστα για δικό της, ωσάν την επόμενη κόλασή μας. Χωρίς για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα, που δεν έχει ποτέ συμβεί ξανά εντός ευρωζώνης (άρα με το φτωχό μου το μυαλό εγώ καταλαβαίνω ότι όση άσκηση επί χάρτου και να κάνεις σίγουρα θα υπάρξουν παράγοντες που δεν θα μπορέσεις να προβλέψεις, θετικοί και αρνητικοί, οικονομικοί, γεωπολιτικοί και ανθρώπινοι) να κρατά επιφυλάξεις. Ψιθυριστά Η αρχική έκθεση δεν είναι προσβάσιμη δωρεάν στο κοινό, εκτός αν αγοραστεί με 1500 ευρώ το κομμάτι,[2] κάτι που ναι μεν συνηθίζεται όταν εκπονούνται αντίστοιχες εκθέσεις αλλά μας αφήνουν έρμαια της πληροφορίας που θα μας μεταφέρει όποιος οργανισμός την αγοράσει ή τη χρηματοδοτήσει και στη συνέχεια την επικοινωνήσει. Διαβάζω στο website της Oxford Economics λίγες μέρες πριν την ολοκλήρωση της έκθεσης: πάνω από 70 χώρες και περιοχές έχουν βγει από νομισματικές ενώσεις από το 1945 μέχρι σήμερα. Μόνο σε ένα μικρό νούμερο περιπτώσεων αυτή η κίνηση είχε ως αποτέλεσμα απότομες απώλειες στην παραγωγή, ορισμένες δε από αυτές μπορούν να εξηγηθούν από άλλους παράγοντες, όπως εμφύλιοι πόλεμοι ή μετάβαση από κατευθυνόμενες οικονομίες σε οικονομίες αγοράς. Βασισμένοι στην ιστορία και στο γεγονός ότι μια έξοδος από το ευρώ για την Ελλάδα δεν είναι εφικτό να είναι ιδιαίτερα απαλή, η χώρα μπορεί να δει αρχικά μια πτώση του ΑΕΠ της στο 10% (σ.τ.σ. υπάρχουν οικονομολόγοι που είναι πιο απαισιόδοξοι αν και υπέρ του εθνικού νομίσματος και την υπολογίζουν έως και 30%), όμως η απώλεια στην παραγωγή μπορεί να είναι κάπως χαμηλότερη αν γίνει μια ορθή διαχείριση της εξόδου.[3] Αναρωτιέμαι τίνος δουλειά θα είναι η ορθή διαχείριση τυχόν εξόδου από την ευρωζώνη όπως αντίστοιχα αναρωτιέμαι τίνος δουλειά είναι η «ορθή» διαχείριση ενός νέου Μνημονίου, ειδικά όταν ψηφίζεται υπό αυτές τις συνθήκες κατάλυσης της Δημοκρατίας και καλείται να υλοποιηθεί από μια κυβέρνηση της οποίας ο Πρωθυπουργός δηλώνει ανοιχτά ότι δεν το πιστεύει; Credits στον Κωνσταντίνο Κουλαξή (για ορισμένες πληροφορίες που μου έστειλε και έκανα χρήση για τη συγγραφή αυτού του άρθρου)